In een toespraak met andere ambtenaren van het ministerie op een bijeenkomst met gesloten deuren op maandag, zei Florian Toncar dat Duitsland er op Europees niveau voor zal moeten zorgen dat, wanneer de pandemie voorbij is, het blok terugkeert naar een conservatiever tijdperk wat de overheidsfinanciën betreft.

"Ik ben er vrij zeker van dat Europa zich misschien zeer, zeer binnenkort niet meer zal afvragen hoeveel schuld de regels toelaten en hoeveel de regels gebogen kunnen worden, maar veeleer hoeveel schuld de markten toelaten," zei Toncar, volgens een video-opname die vrijdag door Reuters is ingezien.

De Europese leiders zijn overeengekomen om de begrotingsregels van het blok op te schorten tot 2023, maar er wordt nu gedebatteerd over de vraag of het zogenaamde stabiliteits- en groeipact moet worden hervormd om meer flexibiliteit mogelijk te maken voordat het volgend jaar weer in werking treedt.

De coalitieregering van drie partijen van kanselier Olaf Scholz heeft tot nu toe laten blijken dat zij openstaat voor een hervorming van de EU-regels, maar de opmerkingen van Toncar, een lid van de meer fiscaal conservatieve Vrije Democratische Partij (FDP), markeren een verschuiving in de toon.

"Ik geloof dat de paradigmawisseling dichterbij is dan velen denken," zei Toncar, die eraan toevoegde dat Duitsland aan zijn economische prestaties moet werken in plaats van na te denken over hoe de fiscale regels verder afgezwakt kunnen worden.

"Want het zal niet langer zo zijn dat wij in Europa om het even welke hoeveelheid schulden kunnen aangaan," zei Toncar, een parlementair secretaris en naaste medewerker van minister van Financiën Christian Lindner.

Een woordvoerder van het Ministerie van Financiën was niet bereikbaar voor commentaar en Toncar kon niet onmiddellijk via het ministerie worden bereikt.

Vóór de pandemie was Duitsland een van de meest uitgesproken leden van de eurozone, samen met andere meestal noordelijke staten, in het oproepen van regeringen met hogere schuldniveaus in het zuiden van het blok om de uitgaven te beteugelen en de leningen te beperken.

GELDSPREIDEN

De programma's van de Europese Centrale Bank (ECB) voor het opkopen van obligaties hebben de rendementen op schulden de afgelopen jaren in het hele blok tot ongekende hoogte doen dalen. Daardoor zijn de rendementsverschillen tussen noordelijke landen, zoals Duitsland, met een relatief lage schuld, en zuidelijke landen, zoals Italië, met een hogere schuldenlast, kleiner geworden.

Hoewel de leenkosten in de eurozone onlangs zijn gestegen nu de ECB haar pandemische noodstimulans voor de aankoop van obligaties probeert af te bouwen, blijven zij op een historisch laag niveau.

De Duitse benchmarkrente op 10-jarige Bunds staat op min 0,06%, wat betekent dat beleggers de Duitse overheid betalen om de schuld te houden. De Bund-rendementen werden voor het laatst in 2015 boven de 1% verhandeld, en tien jaar geleden stonden ze nog op 2%. Ook de Italiaanse leenkosten zijn relatief laag, met een verschil van 138 basispunten (bps) tussen de rente op Duitse/Italiaanse 10-jarige obligaties, boven het dieptepunt van 85 bps van vorig jaar, maar ruim onder de pieken van meer dan 300 bps voordat de coronaviruscrisis toesloeg.

Italië wordt nu geconfronteerd met nieuwe vragen over de levensvatbaarheid van zijn schuld nu de ECB plannen heeft aangekondigd om de noodsteun terug te schroeven die de economieën van de eurozone met de grootste schuldenlast heeft geholpen om de pandemie van het coronavirus te overleven.

De Europese lidstaten, waaronder Duitsland, hebben sinds het begin van de pandemie in 2020 recordbedragen geleend van investeerders om burgers en bedrijven te beschermen tegen het coronavirus en de economische gevolgen daarvan.

Daarnaast heeft de EU een ongekend herstelfonds ter waarde van 750 miljard euro (860 miljard dollar) in het leven geroepen, dat met schulden wordt gefinancierd en door Brussel wordt beheerd, om de lidstaten die het zwaarst door de pandemie zijn getroffen, zoals Italië en Spanje, te helpen.

Verscheidene staten, waaronder Italië en Frankrijk, hebben gewaarschuwd dat als de overeengekomen limieten voor begrotingstekorten en totale schuld zo strikt blijven als ze zijn onder het huidige stabiliteits- en groeipact, Europa het risico loopt in een nieuwe periode van bezuinigingen terecht te komen, terwijl meer uitgaven nodig zijn om de klimaatbescherming door te zetten.

Toncar zei ook dat de druk van de internationale markten een goede zaak zou kunnen zijn, omdat die zou kunnen helpen om structurele hervormingen te versnellen.

"Ook in Duitsland denk ik dat er zelfs een kans is dat we weer over prioriteiten en structuren gaan praten, dat we weer moeten praten over hoe we ons land beter kunnen maken, onze gemeenschap beter kunnen organiseren," zei Toncar.

"Dit is ook een kans om alles beter te doen. Het gaat niet alleen om het besparen van euro's, maar in het algemeen om het verbeteren van de openbare sector en het up-to-date brengen ervan. Soms is schaarste ook een kans," zei Toncar.

(1 dollar = 0,8731 euro)