De wereld is niet voorbereid op nog een gezondheidscrisis zoals COVID-19, zo heeft een vooraanstaande deskundige op het gebied van de wereldgezondheid gewaarschuwd, nu landen een laatste poging doen om het eens te worden over een manier om verder te komen met een pandemieverdrag, terwijl ze vrezen dat het politieke klimaat voor overeenstemming zou kunnen verzuren.

De lidstaten van de Wereldgezondheidsorganisatie kwamen vrijdag in Genève bijeen om uit te zoeken hoe ze de onderhandelingen over een akkoord kunnen voortzetten nadat ze de deadline van deze maand hadden gemist.

"We hopen alleen dat... (in de) komende maanden, we niet nog een pandemie krijgen die ons aantreft in een wereld die nog steeds niet voorbereid is op een grote crisis," vertelde Muhammad Ali Pate, de Nigeriaanse minister van Volksgezondheid en een bestuurslid van het Wereldfonds voor de Bestrijding van Aids, Tuberculose en Malaria, aan Reuters.

Een belangrijk knelpunt in het verdrag is de bepaling dat landen met lage en middeninkomens toegang moeten krijgen tot 20% van de tests, behandelingen en vaccins die ontwikkeld zijn om de pandemie te bestrijden, zonder winstoogmerk of gedoneerd.

Ali Pate zei dat het cijfer redelijk was om de stormloop op levensreddende producten te voorkomen waarbij Afrikaanse landen tijdens COVID als laatste aan de beurt waren.

Terwijl de besprekingen over het verdrag waarschijnlijk nog enkele maanden of zelfs jaren zullen duren, zijn de bronnen het erover eens dat een parallel proces om een bestaande reeks regels voor internationale ziekte-uitbraken bij te werken, dichter bij een akkoord is gekomen en voor het einde van de jaarlijkse bijeenkomst van de WHO op zaterdag kan worden ondertekend.

Andere onderhandelaars en waarnemers zeiden dat er een gevoel van urgentie was bij de besprekingen over het verdrag, niet in het minst vanwege de bezorgdheid dat verkiezingen in een aantal belangrijke landen dit jaar rechtse regeringen zouden kunnen aantrekken die vrezen dat het verdrag hun soevereiniteit zou kunnen bedreigen, wat de WHO ontkent en waartegen een clausule in het document waakt.

"Dit moet nu gebeuren, anders wordt het alleen maar erger omdat alles naar rechts opschuift," zei een westerse diplomaat.