Naast het vermoeden dat Rusland een val zet voor zijn troepen, kan zijn neerslachtige houding van woensdagavond een weerspiegeling zijn van wat volgens westerse militaire en diplomatieke bronnen een bitterzoet moment lijkt voor Kiev.

Als het gebeurt, kan de geplande terugtrekking het leven voor het Russische leger in sommige opzichten gemakkelijker en voor Oekraïne moeilijker maken.

"Aan de ene kant is dit duidelijk een Oekraïense overwinning en een teken van grote zwakte van de kant van Rusland," zei Konrad Muzyka, een Poolse militaire analist die onlangs terugkeerde uit Oekraïne.

De terugtrekking brengt de Oekraïense troepen dichter bij de Krim, het schiereiland in de Zwarte Zee dat Moskou in 2014 annexeerde en dat Kiev zegt te willen heroveren, en lijkt een einde te maken aan de Russische dromen om een aaneengesloten landcorridor naar het westen uit te breiden naar andere Oekraïense kuststeden of naar Moldavië.

Maar Muzyka zei dat terugtrekken ook de enige juiste militaire beslissing was voor Rusland, omdat zijn troepen aan de westkant van de Dnipro te veel blootgesteld, overbelast en onderbezet waren, een positie die hij onhoudbaar noemde.

"Als de Russen zich nu terugtrekken, hebben ze niet alleen meer troepen om de verdediging van de oostelijke oever van de rivier voor te bereiden, maar hebben ze ook wat troepen om te verplaatsen en in te zetten in andere gebieden (van Oekraïne)," zei hij, en zei dat het weken zou kunnen duren voordat Moskou zijn terugtrekking heeft voltooid.

Ben Barry, senior fellow voor landoorlogsvoering aan het International Institute for Strategic Studies in Londen, merkte op wat hij een element van "realisme" in de Russische strategie noemde na de benoeming vorige maand van een nieuwe algemene Russische bevelhebber in Oekraïne, generaal Sergei Surovikin.

"Het is zeker een keerpunt, maar het betekent niet dat Rusland heeft verloren of dat Oekraïne heeft gewonnen," zei Barry, die zei dat Moskou nog steeds het initiatief kan nemen als het zich kan hergroeperen voor een nieuw offensief of beslissende tegenaanvallen kan uitvoeren.

"Het is veel te vroeg om ze af te schrijven."

HUMILIATIE

De gechoreografeerde en botte manier waarop Rusland zijn plannen om zich terug te trekken aankondigde, stond in schril contrast met de manier waarop het zijn twee grote eerdere omkeringen presenteerde - zijn vlucht uit Kiev in maart en uit de regio Kharkiv in het noordoosten in september.

Toen sprak het ministerie van Defensie van "gebaren van goede wil" en tactische "hergroeperingen" nadat de troepen waren teruggeslagen.

Deze keer werd de aankondiging op de staatstelevisie gedaan door een depressief kijkende Sergei Shoigu, de minister van Defensie, en de duidelijk sprekende Surovikin.

Beide mannen gaven publiekelijk toe dat Ruslands positie in Kherson onhoudbaar was geworden.

President Vladimir Poetin, de Russische opperbevelhebber, schitterde door afwezigheid, een maatregel die volgens sommige analisten bedoeld was om hem te distantiëren van een moeilijke beslissing die het Kremlin aan de militairen wilde overlaten.

Ongeacht eventuele militaire voordelen, zou terugtrekking een vernederende nederlaag betekenen voor de politieke en militaire leiders van Rusland.

De terugtrekking, het laatste teken dat wat Moskou zijn "speciale militaire operatie" noemt, ernstig hapert, zou betekenen dat de stad Kherson, die ten tijde van het Russische Rijk werd gesticht door keizerin Catharina de Grote, wordt teruggegeven.

Kherson is de eerste en enige regionale hoofdstad die de troepen van Moskou tegen hoge kosten hebben veroverd sinds hun invasie van 24 februari. Nog niet zo lang geleden werd het beklad met reclameborden die verkondigden dat het voor altijd bij Rusland zou blijven nadat Poetin had aangekondigd dat hij Kherson en drie andere regio's had geannexeerd.

HEROPBOUW IN DE WINTER

Het zal voor Rusland ook niet gemakkelijk zijn om zijn troepen - naar schatting zo'n 30.000 man - terug te brengen naar de oostelijke oever van de Dnipro, aangezien Oekraïne alle bruggen over de Dnipro heeft beschadigd of vernietigd, waardoor Moskou 's nachts gebruik moet maken van veerboten binnen het bereik van Oekraïense raketten.

Het is vooralsnog onduidelijk hoe en wanneer Rusland een eventuele terugtocht zal uitvoeren en welke prijs het daarbij zal proberen te bedingen van Oekraïne, dat vreest voor de herovering van een met boobytraps bezaaide stad en het mogelijk opblazen van een dam in de Dnipro.

Maar als de Russische troepen de oostelijke oever grotendeels intact bereiken met een deel van hun materieel, zouden zij de natuurlijke barrière van de rivier kunnen gebruiken om zich in te graven aan een kant, waar zij al loopgraven hebben gegraven, terwijl zij de stad Kherson binnen het bereik van hun eigen artillerie houden.

Het gebrek aan veilig werkende bruggen die militair materieel kunnen vervoeren, wordt dan het probleem van Oekraïne.

Muzyka en Barry zeiden beiden dat een terugval naar de oostkant van de Dnipro Rusland in staat zou stellen de te verdedigen frontlijn te verkorten en meer troepen vrij te maken.

Anthony Brenton, voormalig ambassadeur van Groot-Brittannië in Moskou, zei dat Rusland al enige tijd het terrein had voorbereid voor een eventuele terugtrekking van de westoever van de Dnipro en dat het duidelijk hoopte tijd te winnen om te proberen zich tijdens de winter te hergroeperen.

"Het is rationeel om te doen, want Kherson was niet langer verdedigbaar. De Russen gokken er nog steeds op om zich militair te hergroeperen" tegen het einde van de winter, zei hij.

Ondanks alle tegenslagen zei Brenton dat hij dacht dat de Russen nog steeds hoopten vast te houden aan de Krim - waar Moskou volgens hem het meest om geeft - samen met de landcorridor die ze hebben uitgehakt en die het met Rusland verbindt, en voortdurende toegang tot Oekraïens water dat nodig is voor de Krim, plus zoveel mogelijk van het Donbas-deel van Oost-Oekraïne "dat ze kunnen pakken".

"Ik vermoed dat ze aan de top graag een resultaat willen dat hen ongeveer laat waar ze zijn, wat ze niet gaan krijgen," zei Brenton, die zei dat hij dacht dat de Russen begrepen dat ze uiteindelijk een overeenkomst zouden moeten sluiten, ook al leek dat vooruitzicht voor nu ver weg.