De pogingen om acht door het IMF gevraagde hervormingen door te voeren lopen op niets uit of mislukken, omdat zij stuiten op verzet van politici die gevestigde belangen afschermen en de verantwoordingsplicht ontlopen.

Dit betekent dat Libanon waarschijnlijk weinig zal kunnen voorleggen op de jaarlijkse bestuursvergadering van het Fonds in oktober om zijn streven om 3 miljard dollar aan hulp vrij te maken te ondersteunen, en draagt bij tot de twijfel over de vraag of de regering ooit met een plan zal komen om de crisis aan te pakken.

Vorige week heeft het IMF de regering laten weten dat haar enige poging tot hervorming van de wetgeving om de drie jaar durende economische crisis aan te pakken - wijzigingen in de wet op het bankgeheim - nog steeds "belangrijke tekortkomingen" vertoonde, nadat parlementsleden de oorspronkelijke tekst hadden afgezwakt, volgens een juridische brief van het IMF die door Reuters is ingezien.

De sombere vooruitzichten worden nog verergerd door het feit dat een plan om een gat in de nationale financiën te dichten - zo'n 72 miljard dollar en meer - op bezwaren stuit, onder meer van banken die zeggen dat de last te zwaar op hen wordt gelegd.

De laatste tegenwerking kwam op donderdag van een groep bedrijfsleiders en voormalige ambtenaren die hun eigen versie van het herstelplan lanceerden waarin enkele van de bezwaren van de banken tot uiting komen.

Zonder zo'n plan, waarvan een vroege versie in 2020 door politici en bankiers werd getorpedeerd, betalen gewone spaarders de prijs, buitengesloten van deposito's in een bevroren banksysteem waar de waarde van hun geld sinds 2019 is gekelderd.

"Het is duidelijk dat er geen politieke wil is om te hervormen," zei wetgever Ibrahim Mneimeh. "Je kunt de politiek niet scheiden van de economie - zeker niet in Libanon."

De passiviteit draagt bij tot de bezorgdheid dat de heersende elite - die er door de Wereldbank van beschuldigd wordt de crisis opzettelijk te hebben georkestreerd - haar tot in het oneindige zal laten voortwoekeren.

De crisis voedt de armoede, een braindrain en een risico van instabiliteit in een land met een geschiedenis van burgeroorlog.

Ondanks het gebrek aan vooruitgang lijkt het er niet op dat het IMF zal weglopen. Hoewel in de ontwerp-overeenkomst wordt aangedrongen op tijdige uitvoering van de hervormingen, wordt er geen termijn gesteld.

De regering zegt dat zij blijft vasthouden aan het IMF-traject, dat wordt gezien als de enige uitweg uit een crisis die geworteld is in jaren van corruptie, verspilling en onhoudbaar financieel beleid.

"MAGISCHE" OPLOSSINGEN

Sommigen vestigen hun hoop elders, in de verwachting dat onbewezen offshore gasvelden op een dag redding kunnen brengen, hoewel de ontwikkeling daarvan nog jaren kan duren. De door Iran gesteunde Hezbollah heeft gezegd dat dit de enige oplossing is.

Libanese banken hebben ook een voorstel gesteund om een deel van de toekomstige olie- en gasreserves te gebruiken om het financiële gat te dichten, een idee dat volgens deskundigen op het gebied van IMF-denken niet aanvaardbaar zou zijn voor het fonds.

"Men gelooft in een magische oplossing - olie en gas," zei Camille Abousleiman, jurist op het gebied van financiën en voormalig minister.

"Dit is geen substituut voor fundamentele hervormingen."

Hij noemde gevestigde belangen en een gebrek aan "ethisch leiderschap" als oorzaken van het gebrek aan actie van politici, die zich na de verkiezingen ondanks de crisis aan de macht wisten vast te klampen.

Intussen raken de dollarreserves, die vertegenwoordigen wat er nog over is van de tegoeden van de depositohouders, uitgeput. De centrale bank zei in juni dat zij in 2022 met $ 2,2 miljard waren gedaald tot ongeveer $ 11 miljard.

De afgezwakte wijzigingen in de wet op het bankgeheim tonen de weerstand tegen hervormingen.

Een eerste ontwerp stond de opheffing van het bankgeheim toe om "alle financiële misdrijven" te onderzoeken, maar de versie die in juli door het parlement werd goedgekeurd, zwakte het geheim af en stond alleen bepaalde overheidsinstanties toe het op te heffen in geval van specifieke misdrijven.

Het IMF-rapport dat door Reuters werd ingezien, stelde het parlement voor de afgezwakte clausules weer in te voeren.

VERLIEZEN VERDELEN

Het geschil over de verdeling van de verliezen in de financiële sector blijft een complicatie.

Het regeringsplan, opgesteld door vice-premier Saade Chami, wil dit doen op een manier die depositohouders en de staat beschermt, door een deel van de schuld van de centrale bank af te schrijven op de commerciële banken, die grote verliezen zouden dragen, wat overeenkomt met de beginselen van het IMF.

In het alternatieve plan dat donderdag door de Libanese Economische Organisaties werd gelanceerd, zouden de banken verantwoordelijkheid dragen, maar zonder de sector naar een faillissement te duwen, zei de voorzitter ervan, ex-minister Mohamed Choucair, plaatselijke media.

Vier bronnen die met het plan vertrouwd zijn, zeiden dat het de hiërarchie van de vorderingen zou omdraaien.

Libanon heeft bijna geen vooruitgang geboekt met de rest van de to-do lijst, waarvan Chami had gehoopt dat die tegen september zou zijn afgewerkt, zodat het IMF-bestuur tegen oktober zou kunnen worden benaderd.

De politieke kalender belooft niet veel goeds. President Michel Aoun legt op 31 oktober zijn ambt neer zonder dat er al een akkoord is over wie hem moet vervangen, terwijl de regering sinds de verkiezingen in mei als demissionair functioneert wegens verdeeldheid over een nieuw kabinet.