Vietnam stuurt schip om Chinees schip te volgen dat in EEZ Russisch gasveld patrouilleert - gegevens

Een Vietnamees schip heeft zaterdag een schip van de Chinese kustwacht gecontroleerd in een Russisch gasveld in de exclusieve economische zone (EEZ) van de Zuid-Chinese Zee, zo blijkt uit gegevens - de laatste Chinese patrouille in een patroon van meer dan een jaar.

Schepen van de Chinese kustwacht zijn sinds januari 2022 ongeveer 40 keer rechtstreeks in energie-exploratieblokken gevaren die door Russische bedrijven in de EEZ van Vietnam worden geëxploiteerd of waarvan zij de eigenaar zijn, volgens de scheepsvolggegevens van de Vietnamese onderzoeksorganisatie South China Sea Chronicle Initiative (SCSCI), een onafhankelijke non-profitorganisatie.

China beschouwt het gebied als onderdeel van zijn expansieve territoriale claim in de Zuid-Chinese Zee, gemarkeerd door een "nine-dash line", een grens waarvan het Permanente Hof van Arbitrage in 2016 oordeelde dat deze geen rechtsgrondslag heeft. China heeft kunstmatige eilanden en vliegvelden aangelegd op sommige riffen en eilandjes in zee, tot grote bezorgdheid in de regio en in de Verenigde Staten.

Zowel Vietnam als Indonesië hebben China gevraagd om deze gebieden in hun EEZ's te vermijden - hoewel de zones geen territoriale wateren zijn en er volgens het internationaal recht geen vaarbeperkingen gelden. De patrouilles weerspiegelen de activiteiten van de Chinese kustwacht elders in de Zuid-Chinese Zee, waar dergelijke schepen zijn gebruikt om territoriale aanspraken te doen gelden.

"China maakt aanspraak op rechten op energiebronnen op de zeebodem en gebruikt zijn kustwacht om druk uit te oefenen op regionale staten", aldus Ian Storey, senior fellow aan het ISEAS-Yusof Ishak Institute in Singapore.

Uit door SCSCI opgestelde en door Reuters geanalyseerde kaarten met AIS-signalen (Automatic Identification System) van deze schepen blijkt dat Chinese schepen vorig jaar ten minste 34 keer vrijwel identieke routes hebben gevolgd van de Vanguard Bank, een onderwaterobject nabij de grenzen van de exclusieve economische zones (EEZ's) van Vietnam en Indonesië, naar twee door Rusland gecontroleerde blokken op 50 zeemijl (92 kilometer) afstand - soms tot op 1 zeemijl van de belangrijkste bronnen.

Volgens het Center for Strategic and International Studies (CSIS), een denktank in Washington, is het Russische staatsbedrijf Zarubezhneft de exploitant en aandeelhouder van een van de twee blokken, 06-01; de Russische gasgigant Gazprom is aandeelhouder van het andere, 05-03, dat wordt geëxploiteerd door een dochteronderneming van PetroVietnam, het staatsbedrijf voor fossiele brandstoffen van het land.

Uit de gegevens blijkt dat het Chinese schip zaterdag door beide blokken voer, evenals twee andere. Het Vietnamese schip Kiem Ngu 278, dat wordt geëxploiteerd door een bureau voor wetshandhaving op visserijgebied, volgde het schip, zo blijkt uit de gegevens, en naderde soms tot op enkele honderden meters afstand.

Vanaf deze blokken, op ongeveer 630 zeemijlen van het Chinese eiland Hainan, keren de Chinese schepen gewoonlijk terug via een directe route naar de Vanguard Bank, waar ze zijn gestationeerd, zo blijkt uit gegevens die door Reuters zijn bekeken. Het Chinese schip voer zaterdag in plaats daarvan naar de EEZ van Maleisië.

Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat de Chinese kustwacht patrouilles uitvoert in de gebieden onder de jurisdictie van China in de Zuid-Chinese Zee met inachtneming van het internationale recht, en zei niet op de hoogte te zijn van patrouilles in door Russische bedrijven geëxploiteerde energie-exploratieblokken.

Een woordvoerster van het Vietnamese ministerie van Buitenlandse Zaken zei vrijdag dat Vietnam in de Zuid-Chinese Zee optreedt "om zijn wettelijke rechten te beschermen".

Zarubezhneft, Gazprom en het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken en de Russische ambassade in Hanoi hebben niet gereageerd op verzoeken om commentaar.

Exclusieve economische zones strekken zich doorgaans uit tot 200 zeemijl (370 km) buiten de kust. Volgens het internationaal recht strekken de territoriale wateren van een land - waarbinnen het alle activiteiten kan controleren - zich doorgaans uit tot ongeveer 12 zeemijl vanaf de kust. Er kunnen conflicten ontstaan wanneer dergelijke aanspraken elkaar overlappen.

Maleisië, de Filipijnen, Taiwan en Brunei behoren tot de andere landen die concurrerende claims hebben in de Zuid-Chinese Zee.

De gasrijke velden die door de Russische bedrijven worden geëxploiteerd, behoren tot de velden die het verst van de Vietnamese kust verwijderd zijn en liggen dicht bij de strategische grens met de EEZ van Indonesië en bij blokken die door China worden opgeëist.

Sinds ten minste november hebben de schepen van de Chinese kustwacht ook hun routes uitgebreid en varen ze door blok 12-11, dat gezamenlijk wordt geëxploiteerd door Zarubezhneft en PetroVietnam, op weg naar olie- en gasveld 12W, dat wordt geëxploiteerd door het Britse Harbour Energy, zo blijkt uit SCSCI-gegevens.

De patrouilles in het door Harbour Energy geëxploiteerde gebied begonnen vlak voordat Indonesië en Vietnam in december 2022 een overeenkomst ondertekenden waarin de grenzen van hun EEZ's in de Zuid-Chinese Zee werden vastgelegd, wat de weg vrijmaakte voor gasdeals.

Harbour Energy weigerde commentaar te geven.

Harbour Energy en Zarubezhneft ontwikkelen het nabijgelegen Tuna-gasveld in de Indonesische EEZ, waaruit Jakarta vanaf 2026 via een pijpleiding gas naar Vietnam wil exporteren. Het project is momenteel opgeschort vanwege westerse sancties tegen sommige van de betrokken bedrijven in verband met Oekraïne.

In januari heeft Indonesië een oorlogsschip ingezet om een Chinees schip te controleren.