Maar die taak zou voor Washington wel eens mission impossible kunnen zijn.

Zelfs zonder een opbouw van Russische troepen aan de grens van Oekraïne en Amerikaanse waarschuwingen voor pijnlijke sancties als er tanks overheen denderen, hebben de olie- en gasproducenten in de wereld moeite om aan de wereldwijde vraag te voldoen, waardoor de prijzen voor ruwe olie tot hun hoogste peil sinds 2014 zijn gestegen en de Europese gasprijzen vorig jaar tot stratosferische hoogten zijn opgedreven.

Rusland ontkent dat het plannen heeft om binnen te vallen. Maar als er een crisis uitbreekt, zijn er weinig of geen alternatieven om het gat op te vullen dat ontstaat door een onderbreking van de leveringen uit Rusland, een van de drie grootste olieproducenten ter wereld en de op een na grootste gasproducent.

HOE AFHANKELIJK IS EUROPA VAN RUSSISCHE OLIE EN GAS?

In één woord: zeer.

Rusland voorziet de Europese Unie voor ongeveer een derde in haar behoefte aan ruwe olie en gas. Het gas wordt hoofdzakelijk opgepompt via pijpleidingen die door Oekraïne of andere Oost-Europese landen lopen, en zorgt voor de verwarming van huizen en de aandrijving van de industrie in het blok van 27 landen en zijn buren, zoals Groot-Brittannië.

De Russische leveranties zijn steeds belangrijker geworden naarmate Europa's eigen olie- en gasproductie, voornamelijk uit de Noordzee, is gedaald, hoewel Noorwegen - de grootste Noordzeeproducent - nog steeds ongeveer een derde van Europa's gasbehoeften dekt.

WAAROM NIET MEER BRANDSTOF UIT HET MIDDEN-OOSTEN EN DAARBUITEN KOPEN?

Sommige Europese staten, vooral die welke ooit in de baan van de Sovjet-Unie lagen, klagen er al lang over dat de EU te afhankelijk is geworden van Russisch gas. Maar het evenwicht veranderen is niet gemakkelijk.

De Europese staten hebben terminals gebouwd of uitgebreid om ladingen vloeibaar aardgas (LNG) uit het Midden-Oosten, de Verenigde Staten of elders te ontvangen. Er komt ook gas naar Europa via pijpleidingen van Noord-Afrikaanse producenten.

Toch domineert Rusland nog steeds, met zijn overvloedige gasreserves, de nabijheid van zijn velden en een uitgebreid bestaand pijpleidingennet. En zijn dominantie lijkt niet af te nemen, er is onlangs een belangrijke nieuwe pijpleiding aangelegd van Rusland onder de Oostzee naar Duitsland, Nord Stream 2 genaamd, hoewel die nog niet opgestart is, wegens een geschil dat gevoed wordt door de laatste politieke spanningen.

WAAROM ZOU EEN ONDERBREKING VAN DE RUSSISCHE BEVOORRADING NU ZO'N PIJN DOEN?

De wereldenergiemarkten zijn momenteel bijzonder krap, na een achtbaanrit in de afgelopen twee jaar.

De directe aanleiding was de COVID-19 pandemie. Eerst gingen de olie- en gasprijzen door de bodem toen de economieën op slot gingen en de fabrieken tot stilstand kwamen, waardoor de energieproducenten investeringsplannen moesten schrappen. Daarna kwam de wereldeconomie weer op gang, maar er was geen extra capaciteit om aan de stijgende vraag te voldoen.

Maar dat is slechts een deel van het verhaal. Het recept voor krappe markten is al een tijdje aan het broeien. De groene overgang heeft de producenten, vooral de grote Westerse bedrijven, ervan weerhouden zo zwaar in fossiele brandstoffen te investeren. Verscheidene majors zijn begonnen hun aandacht te verleggen naar projecten voor duurzame energie. Het probleem is dat het tekort aan fossiele brandstoffen nu al voelbaar is, terwijl het nog jaren zal duren voordat het voordeel van de duurzame energie zich doet gevoelen.

Om de uitdaging in cijfers uit te drukken: de wereld verbruikt ongeveer 100 miljoen vaten olie per dag (bpd), en Rusland neemt daarvan ongeveer 10% voor zijn rekening. De wereldreservecapaciteit, dat wil zeggen de hoeveelheid extra produktie die vrij snel kan worden opgestart om een plotselinge onderbreking op te vangen, bedraagt volgens sommige van de meest genereuze schattingen minder dan 3 miljoen bpd - en het kan minder zijn. Die extra capaciteit, die grotendeels in Saoedi-Arabië en andere Golfstaten zit, kan het grote gat dat Rusland achterlaat niet opvullen.

De gasmarkt biedt een vergelijkbaar beeld. Een paar jaar geleden was de markt ingesteld op een LNG-overschot. Nu is gas steeds meer een geliefde groene overgangsbrandstof geworden, omdat het minder uitstoot dan kolen en olie, zodat de vraag omhooggeschoten is en de wereldmarkt zo krap als een vat geworden is.

DUS WAAR KAN WASHINGTON EXTRA VOORRADEN VOOR EUROPA VINDEN?

Goede vraag. De regering van president Joe Biden heeft niet veel opties.

De Amerikaanse regering heeft gesprekken gevoerd met internationale energiebedrijven over de levering van meer gas aan Europa, zeiden Amerikaanse functionarissen deze maand. Maar bronnen uit de industrie zeiden dat de bedrijven reageerden door erop te wijzen hoe krap de markt is.

Washington kan zich niet tot zijn eigen producenten wenden om een gat te vullen.

De Amerikaanse energiebedrijven, die afhankelijk zijn van de kostbare technologie van het hydraulisch breken, of fracking, hebben de Verenigde Staten in een belangrijke energie-exporteur veranderd. Maar zij werden harder dan de meesten getroffen door de prijsdaling in 2020. Projecten werden in de ijskast gezet en slechts één LNG-installatie die nu in aanbouw is, zou dit jaar extra capaciteit kunnen toevoegen.

Zelfs als Washington via de spotmarkt meer olie voor Europa kan vinden, zal het omleiden van gasvrachten een grotere kopzorg blijken. Gas wordt over het algemeen via langetermijncontracten verkocht en het is dus moeilijker om aanpassingen door te voeren.

Qatar, een bondgenoot van de V.S. in de Golf en een belangrijke LNG-exporteur, heeft Washington laten weten dat het bereid zou zijn om ladingen om te leiden, maar zei dat het hulp van de V.S. nodig zou hebben om andere kopers ervan te overtuigen dat een dergelijke stap aanvaardbaar is, zei een bron in januari.

Aziatische landen zijn belangrijke afnemers van gas uit Qatar, waaronder China.

WAT BETEKENT DIT VOOR DE EUROPESE CONSUMENT?

Een onderbreking van de Russische energieleveranties zou de toch al hoge elektriciteits- en gasrekeningen van de Europese huishoudens nog verder doen oplopen.

Het effect op de olieprijzen zal vrijwel onmiddellijk merkbaar zijn, maar doordat de groothandelsprijzen op de gasmarkt pas na zes tot negen maanden worden doorberekend in de facturen van de nutsbedrijven, kan het ook zes tot negen maanden duren voordat de stijging voelbaar wordt, waardoor de pijn nog langer aanhoudt.