De brandstofkoelingbassins in La Hague, in het noordwestelijke puntje van het land, zouden tegen het einde van het decennium vol kunnen zijn en het staatsbedrijf Orano, dat de bassins beheert, zegt dat de regering uiterlijk in 2025 een langetermijnstrategie moet opstellen om de verouderende faciliteiten te moderniseren.

Hoewel meer kernenergie Frankrijk en andere landen kan helpen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, zeggen milieuactivisten dat het ene probleem door het andere wordt vervangen.

Om oplossingen te vinden, zit president Emmanuel Macron, die plannen heeft aangekondigd om tegen 2050 minstens zes nieuwe reactoren te bouwen, vrijdag de eerste van een reeks vergaderingen over nucleair beleid voor, waarin investeringen en afvalrecycling zullen worden besproken.

"We kunnen geen verantwoord nucleair beleid voeren zonder rekening te houden met de verwerking van gebruikte brandstof en afval. Het is een onderwerp dat we niet onder het tapijt kunnen vegen," vertelde een regeringsadviseur aan Reuters, op voorwaarde van anonimiteit.

"Wij hebben echte vaardigheden en een echt technologisch voordeel, vooral ten opzichte van de Verenigde Staten. Rusland is het enige andere land dat kan wat Frankrijk doet op het gebied van behandeling en recycling."

La Hague is de enige locatie in het land die gebruikte kernbrandstof kan verwerken en gedeeltelijk recyclen.

Frankrijk is van oudsher afhankelijk van kernenergie voor ongeveer 70% van zijn energie, hoewel dit aandeel vorig jaar waarschijnlijk is gedaald doordat de nucleaire vloot herhaaldelijk uitviel.

Sinds de lancering van de site in La Hague in 1976, heeft het bijna 40.000 ton radioactief materiaal behandeld en een deel gerecycled tot kernbrandstof die hergebruikt kan worden. Het afval dat niet gerecycled kan worden, wordt gemengd met verhardende plakjes glas en begraven voor kortdurende opslag onder de grond.

Maar de vier bestaande koelbassins voor verbruikte splijtstofstaven en hergebruikte splijtstof dreigen tegen 2030 verzadigd te zijn, volgens de Franse energiegigant EDF, die de 56 reactoren tellende Franse vloot beheert, na de Verenigde Staten de grootste ter wereld.

Als er verzadiging optreedt, kunnen de Franse reactoren hun verbruikte splijtstof nergens meer kwijt en moeten ze sluiten - een worstcasescenario dat ertoe heeft geleid dat de Franse rekenkamer La Hague in 2019 heeft aangewezen als "een belangrijk kwetsbaar punt".

KOELE BASSINS EN DIEPE KLEI

EDF maakt haast met de bouw van een extra gekoeld bassin in La Hague, tegen een kostprijs van 1,25 miljard euro ($1,37 miljard), om verbruikte kernbrandstof op te slaan - een eerste stap voordat het afval kan worden verwerkt - maar dat zal op zijn vroegst in 2034 klaar zijn.

Ondertussen heeft het Franse nationale agentschap voor het beheer van kernafval vorige maand goedkeuring gevraagd voor een project om hoogradioactief afval permanent op te slaan.

Het plan, Cigéo genaamd, zou inhouden dat het afval 500 meter onder de grond in een kleiformatie in het oosten van Frankrijk wordt opgeslagen.

De bouw wordt verwacht in 2027 als het plan wordt goedgekeurd. Tot de tegenstanders behoren de inwoners van het nabijgelegen dorp Bure en anti-nucleaire activisten.

Jean-Christophe Varin, adjunct-directeur van de locatie in La Hague, vertelde aan Reuters dat Orano flexibel kon zijn om ervoor te zorgen dat er meer gerecycled zou worden in de faciliteit en dat er "verschillende mogelijke scenario's" waren.

Hij zei echter dat deze niet in detail uitgewerkt konden worden zonder strategische visie. Orano, waarvan EDF 95% van de recyclingactiviteiten voor zijn rekening neemt, zegt dat het uiterlijk in 2025 duidelijke richtlijnen van de overheid nodig heeft om de nodige investeringen te kunnen plannen.

De kosten zullen waarschijnlijk hoog zijn. Alleen al het bijhouden van de huidige activiteiten in La Hague kost bijna 300 miljoen euro per jaar.

EDF en Orano overwegen onder andere een manier te vinden om de gebruikte brandstof meer dan eens te recyclen, maar critici zeggen dat het recyclen zelf meer radioactief afval creëert en geen langetermijnoplossing is. Voorlopig is het back-up plan om meer brandstofcontainers in de bestaande bassins te plaatsen.

Nadat de gebruikte splijtstof ongeveer zeven jaar in een bassin is gekoeld, wordt deze gescheiden in niet-recyclebare restanten die worden omgezet in glas (4% van het materiaal), plutonium (1%) om een nieuwe splijtstof te maken die MOX wordt genoemd, waarop ongeveer 40% van de Franse reactoren kunnen draaien, en opgewerkt uranium (95%).

Het uranium werd in het verleden naar Rusland gestuurd voor herverrijking en teruggestuurd voor gebruik in sommige EDF-reactoren, maar EDF is daar in 2013 mee gestopt omdat het te duur was.

Ondanks de oorlog in Oekraïne, waardoor velen in het Westen zaken doen met Rusland vermijden, wordt verwacht dat EDF dit jaar opnieuw uranium naar Rusland zal sturen als het enige land dat het kan verwerken. Het bedrijf weigerde tegenover Reuters te bevestigen dat het dit zal doen.

De faciliteit in La Hague, met haar gebouwen uit de jaren 80 en controlekamers in Star Wars-stijl, heeft haar beperkingen.

"Als we MOX-splijtstof in grote hoeveelheden zouden moeten verwerken, dan is de huidige faciliteit daar niet geschikt voor," zei Varin. "Voor recycling met meerdere cycli is de technologie niet hetzelfde, dus de modernisering of vervanging van installaties" zou "aanzienlijke" investeringen vergen, zei hij.

($1 = 0,9098 euro)