De Chinese leiders zullen volgende week tijdens een langverwachte vergadering proberen om het vertrouwen in de economie te herstellen, maar tegenstrijdige doelstellingen, zoals het stimuleren van de groei en het terugdringen van de schuldenlast, kunnen betekenen dat er weinig vooruitgang wordt geboekt bij het doorvoeren van veranderingen.

Tijdens de bijeenkomst van de leiders van de Communistische Partij zullen inspanningen worden beschreven om geavanceerde productie te bevorderen, het belastingstelsel te herzien om de schuldenrisico's te beperken, een enorme vastgoedcrisis te beheersen, de binnenlandse consumptie te stimuleren en de particuliere sector nieuw leven in te blazen, aldus beleidsadviseurs.

Nu het ondernemers-, werkgelegenheids- en consumentenvertrouwen een recorddiepte bereikt, zal het vierdaagse plenum, dat maandag begint, proberen de bezorgdheid weg te nemen dat 's werelds op één na grootste economie afglijdt naar een langdurige periode van lage groei of zelfs de deflatie waar Japan sinds de jaren '90 vaak mee te maken heeft gehad.

Maar de leiders van China hebben niet laten zien hoe ze de schulden kunnen terugdringen en de groei kunnen stimuleren, hoe ze consumenten meer kunnen laten uitgeven terwijl ze middelen naar producenten en infrastructuur sluizen, of hoe ze de verstedelijking kunnen vergroten terwijl ze het platteland nieuw leven inblazen.

Het resultaat is dat het communiqué aan het einde van de vergadering met gesloten deuren, die werd voorgezeten door president Xi Jinping, verheven doelen kan bevatten, maar weinig wegen daarnaartoe biedt. Dit zou een teleurstelling kunnen zijn voor gespannen financiële markten en mondiale functionarissen die China oproepen om zijn groeimodel te veranderen.

"Hervormingen zijn nodig omdat verschillende risico's elkaar overlappen: een vergrijzende bevolking, vastgoedzeepbellen, schuldenrisico's van lokale overheden en financiële risico's," zei een beleidsadviseur die om anonimiteit vroeg vanwege de gevoeligheid van het onderwerp. "Maar het zal erg moeilijk zijn om hervormingen door te voeren."

ZWARE UITDAGINGEN

Het plenum, dat voorheen om de vijf jaar werd gehouden, werd afgelopen herfst verwacht, maar zonder uitleg uitgesteld tot deze maand.

China's leiders hebben deze bijeenkomsten soms gebruikt om belangrijke verschuivingen aan te kondigen - zoals Deng Xiaoping die in 1978 het hervormings- en openstellingsbeleid lanceerde dat China's opkomst tot supermacht inluidde, en Xi die tijdens het laatste plenum in 2018 de macht consolideerde met het schrappen van de limieten op de presidentiële termijn.

Nu staan beleidsmakers echter voor schijnbaar onoplosbare uitdagingen.

Ambtenaren willen de Chinese economie verdubbelen tegen 2035, wat een gemiddelde jaarlijkse groei van 4,7% vereist. Weinigen geloven dat dit haalbaar is, en het Internationaal Monetair Fonds voorspelt een vertraging van 5,2% vorig jaar naar 3,3% in 2029.

"We moeten nieuwe groeimotoren ontketenen," zei een tweede beleidsadviseur. "Als we niet hervormen, zal de economie waarschijnlijk vertragen in lijn met de voorspellingen van het IMF."

Veel economen hebben China opgeroepen om minder afhankelijk te worden van door schulden gevoede investeringsprojecten en export, en in plaats daarvan de groei te stimuleren door de bestedingen van huishoudens te stimuleren. Hiervoor zouden middelen van de overheid en het bedrijfsleven naar huishoudens moeten worden overgeheveld via sociale voorzieningen en hogere lonen, wat de doelstellingen voor schuldafbouw en industrie zou ondermijnen.

Lang gekoesterde ambities zoals het ontmantelen van het interne paspoortsysteem uit het Mao-tijdperk, dat de schuld krijgt van de enorme ongelijkheid tussen stad en platteland, en het verhogen van de pensioenleeftijd, die tot de laagste ter wereld behoort, zouden het risico van sociale instabiliteit met zich meebrengen.

Beijing zegt een opendeurbeleid te hebben voor buitenlandse investeringen, maar buitenlandse bedrijven klagen over invallen en arrestaties, brede nationale veiligheidswetten en staatssteun aan binnenlandse concurrenten.

REGERING IS TE STERK

"De bijeenkomst zal waarschijnlijk worden afgesloten met een lange lijst van hervormingsbeloften," zegt Mark Williams, hoofdeconoom Azië bij Capital Economics. "Typisch is echter dat de verklaring na de zitting geen suggesties geeft over de implementatie, geen gevoel voor prioriteiten of hoe spanningen tussen hervormingen zullen worden aangepakt."

Het door de partij gecontroleerde parlement richtte zich in maart op "nieuwe productieve krachten", een modewoord dat vorig jaar door Xi werd bedacht en dat wetenschappelijk onderzoek en industriële innovatie voorziet die leiden tot technologische doorbraken die China naar een nieuw tijdperk van hoge groei stuwen.

Dit wordt echter bemoeilijkt doordat Amerikaanse en Europese handelspartners en enkele opkomende economieën barrières opwerpen tegen de Chinese export van industrieproducten. Het industriebeleid drukt ook de financiering voor consumentgerichte maatregelen zoals het verhogen van de werkloosheidsuitkeringen of pensioenen voor de vergrijzende bevolking.

"Het onbedoelde gevolg is dat de deflatoire druk aanhoudt, tenzij er krachtige maatregelen worden genomen om de vraag te ondersteunen, wat onwaarschijnlijk lijkt," aldus Alicia Garcia-Herrero, hoofdeconoom Azië-Pacific bij Natixis.

De particuliere sector in China voelt zich onder druk gezet nu de Communistische Partij haar greep op de economie verstevigt en heeft gezworen om zowel staatsbedrijven als particuliere bedrijven "onwrikbaar" te steunen.

"Het is erg moeilijk om marktmechanismen een beslissende rol te laten spelen omdat de overheid te sterk is," zei de eerste adviseur.

"We willen de economie verder openstellen en internationale normen overnemen, maar tegelijkertijd versterken we het leiderschap van de partij door het te integreren in de regering en de bedrijven, wat tegenstrijdig voelt voor de buitenwereld." (Verslaggeving door Kevin Yao in Peking; Bewerking door Marius Zaharia en William Mallard)