We bespreken met name de impact op belangrijke sectoren zoals reclame, e-commerce en ontspanning. De voordelen van generatieve KI zijn aanzienlijk, waaronder productiviteitsverhoging, betere besluitvorming en de mogelijkheid om innovatieve oplossingen te creëren. Deze technologie roept echter ook ethische vragen op over privacy, intellectuele eigendom en de aansprakelijkheid van KI, en over veiligheid en regulering. Op die vragen moeten we een antwoord vinden. We willen met deze bijdrage een overzicht bieden van het onderwerp en beleggers te helpen begrijpen wat de actuele en toekomstige uitdagingen zijn met betrekking tot deze ingrijpende technologie.

Deel 1 - de uitdagingen van generatieve KI

Generatieve KI is indrukwekkend, vooral bij het uitvoeren van zoekopdrachten (hoewel je altijd de resultaten moet controleren), het schrijven van verhalen of gedichten, of het leren over nieuwe onderwerpen. Naast deze tekstuele chatbots zijn er al tools die beelden, muziek en video's kunnen creëren. Bekende tools zijn onder andere ChatGPT, Dall-E, Midjourney, AlphaCode, Bard en Synthesia.

Bron: Sonya Huang, Sequoia Capital

De grote taalmodellen (LLM's) van deze chatbots zijn gebaseerd op informatie die online beschikbaar is. Deze informatie wordt vervolgens weergegeven op een manier die een waarschijnlijkheidsexamen doorstaat dat alle natuurlijke taalcodes omvat. Het is belangrijk om deze bestaande taalmodellen te onderscheiden van echte KI die in staat is om diepmenselijke psychologie en het creatieve proces te begrijpen. In november 2022 werd echter een keerpunt bereikt toen ChatGPT werd gelanceerd, een zelfstandige KI-toepassing die algemene erkenning verwierf en nu ook door het grote publiek wordt gebruikt.

Generatieve KI zou de productiviteit van bedrijven aanzienlijk moeten verbeteren, het dagelijks leven van werknemers makkelijker moeten maken, de gebruikerservaring personaliseren, de transitie en synthese van informatie versnellen, de ideeëngeneratie en creativiteit verhogen en taalbarrières verminderen.

In de komende jaren verwachten we significante vooruitgang op gebieden zoals:

  • Automatisering van taken: kostenreductie en productiviteitswinst door het automatiseren van processen en repetitieve taken. Zo gaf Brian Chesky, CEO van Airbnb, aan dat zijn ontwikkelaars 30 % productiever zijn door het gebruik van GitHub Copilot, een programmeertool uitgerust met AI ontwikkeld door OpenAI.
  • Innovatie: versnelling van onderzoek en ontwikkeling, wat leidt tot nieuwe ontdekkingen en toepassingen.
  • Creatie van inhoud: productie van gepersonaliseerde en adaptieve inhoud voor creatieve sectoren (reclame, videogames, film, muziek, grafisch ontwerp).
  • Data-analyse: verbeterde besluitvorming door voorspellende analyse en het identificeren van trends.
  • Onderwijs: personalisering van leren en verbeterde toegang tot onderwijs via slimme educatieve tools.
  • Veiligheid: verbetering van cyberveiligheid, maar ook verhoogde risico's op cyberaanvallen en manipulatie.

Volgens een recent rapport van Bloomberg Intelligence zal generatieve KI een markt van 1.304 miljard dollar vertegenwoordigen tegen 2032, met een jaarlijkse groei van 42 % in de komende 10 jaar.

Bron: Bloomberg Intelligence

Bron: Bloomberg Intelligence

Deel 2 - de grootste winnaars

Cyberveiligheid

Cyberveiligheid, al een belangrijk aandachtspunt, profiteert van deze ontwikkelingen. Hoewel het voor KI gemakkelijker wordt om anomalieën te detecteren, zal het risico op hacking waarschijnlijk toenemen naarmate deze technologieën democratischer worden. De oplossingen en de expertise die cybersecuritybedrijven inzetten worden des te belangrijker.

Enkele voorbeelden van genoteerde bedrijven: Fortinet, Palo Alto Networks, Palantir Technologies, Check Point Software, Crowdstrike, VMWare, SentinelOne, Cloudflare.

Cloud computing

Cloud computing is een van de grote winnaars, gezien de vereiste rekenkracht. LLM's impliceren een verhoogd gebruik van cloudopslag. Grote publieke cloudproviders (AWS, Azure en Google Cloud) bieden al tools en diensten aan die het gebruik van KI-modellen bevorderen. Microsoft, bijvoorbeeld, investeerde in 2019 één miljard dollar in OpenAI en bleef steun verlenen door deel te nemen aan een financieringsronde in 2021 waar OpenAI 100 miljoen dollar probeerde te verzamelen. In januari 2023 investeerde Microsoft opnieuw 10 miljard dollar in OpenAI. Microsoft bezit nu 49 % van het bedrijf maar ontvangt 75 % van de winst totdat het bedrijf het geïnvesteerde geld heeft terugverdiend. Azure is de exclusieve cloudprovider voor OpenAI. Microsoft heeft dus een grote kans om een belangrijke speler te blijven in de toekomstige wereld, samen met andere cloudspelers.

Halfgeleiders

Er is een oude beurswijsheid die zegt dat het tijdens een goudkoorts de verkopers van schoppen en houwelen zijn die rijk worden, in plaats van de goudzoekers. Halfgeleiders zitten al in alle elektronische apparaten die we dagelijks gebruiken. De groeiende vraag naar rekenkracht zal de chipfabrikanten laten profiteren van deze onderliggende trend. Nvidia lijkt het bedrijf dat het best gepositioneerd is om een groot deel van deze gecreëerde waarde op te vangen dankzij zijn dominante positie op de GPU-markt.

Gespecialiseerde software

Elke sector zal op zijn tijd zijn winnaars zien verschijnen. Adobe is een goed voorbeeld: het nut van KI voor grafische ontwerptools en foto- en videobewerking ligt voor de hand. De laatste ontwikkelingen op het gebied van KI stellen Adobe in staat om steeds relevantere oplossingen aan te bieden en nieuwe markten te ontsluiten. Recentelijk heeft Adobe Firefly gelanceerd, een nieuwe familie van generatieve KI-modellen. Dit hulpmiddel is bedoeld om afbeeldingsgeneratoren zoals Midjourney of Dall-E het hoofd te bieden. Geïntegreerd in Photoshop, Illustrator, Adobe Express en Adobe Experience Manager zal de software teksteffecten kunnen realiseren en afbeeldingen of video's kunnen genereren op basis van tekstverzoeken. De tool zal ook beschikbaar zijn via API's om integratie in workflows mogelijk te maken. Dit is een voorbeeld van een KI-toepassing en Adobe heeft alles in huis om een succes te worden. Bovendien draagt de afdeling van Adobe die zich bezighoudt KI en machinaal leren, Adobe Sensei, bij aan de ontwikkeling van nieuwe cloudgebaseerde softwareproducten van Adobe. Het helpt gebruikers van zijn software om hun efficiëntie aanzienlijk te verbeteren door automatisering en het leveren van slimme suggesties voor veel aspecten van hun werk.

Deel 3 - hele bedrijfssectoren zouden wel eens fundamenteel kunnen veranderen

Internethandel

KI biedt een geweldige kans om gepersonaliseerde zoekresultaten te produceren op online marktplaatsen. KI-modellen gericht op e-commerce kunnen leren van eerdere aankopen en surfgedrag om toekomstige zoekopdrachten te verrijken met hoogst gepersonaliseerde resultaten voor elke koper. Naast het leren van eerdere aankopen laten LLM-modellen zoekplatforms beter begrijpen wat de intentie is achter een zoekopdracht door gerelateerde woorden, toon, stijl en andere genuanceerde taalstructuren te synthetiseren. De combinatie van eenvoudigere zoekprocessen en relevantere advertentieresultaten zou het investeringsrendement (de ROI) van conversie en reclame moeten verbeteren. Online handelsbedrijven zoals Amazon, Etsy, Pinduoduo, JD.com, Rakuten en Ebay zullen hier zeker van profiteren. Dit is een themalijst van internetbedrijven die hiervan zouden kunnen profiteren.

Reisplanning

Kunstmatige intelligentie kan de reisplanning veranderen door te leren van eerdere ervaringen en onverwachte bestemmingen, routes, accommodaties en activiteiten voor te stellen. Sleutelspelers zoals Booking Holdings en Expedia hebben consumentgerichte KI-interfaces ontwikkeld, waaronder chatbots op basis van ChatGPT voor reisplanning. Deze chatbots kunnen de efficiëntie verhogen door het verwerken van ongestructureerde reisaanvragen en het leveren van beknopte resultaten. Interactieve KI-tools zouden de relevantie van suggesties aanzienlijk kunnen verbeteren en daarmee de conversie op het hoofdplatform kunnen verhogen.

Reclame

Digitale advertentieplatforms zullen allicht het meest profiteren van generatieve KI. Grote netwerken zoals Facebook of Instagram (onderdeel van de groep Meta Platforms) testen al generatieve KI-tools met bepaalde adverteerders, verschillende achtergronden met behulp van testinvites. Deze tools zullen bijzonder nuttig zijn voor kleine bedrijven die zich geen grote interne marketingteams kunnen veroorloven of geen reclamebureau kunnen betalen. Tegenwoordig besteden bedrijven vaak meer dan 20 % van hun marketingbudget aan het creëren van advertenties en aan personeel. Door het creatieproces te stroomlijnen, zouden marketeers een groter percentage van hun marketingbudget kunnen besteden aan betaalde media en het promoten van hun campagnes op internet, wat een aanzienlijk voordeel zou zijn voor bedrijven zoals Meta Platforms, Alphabet, The Trade Desk, Integral Ad Science, PubMatic, enz. Dit is een themalijst van adtech-bedrijven die hiervan zouden kunnen profiteren.

De gamesector

Generatieve KI heeft het potentieel om de ontwerpen, constructie en gameplay van videogames aanzienlijk te beïnvloeden. Het stelt ontwerpers in staat om meeslepende omgevingen te creëren en meer tijd te besteden aan boeiende verhalen, puzzels en spelmechanieken. KI kan landschappen, terreinen en architectuur genereren, en dynamische content creëren, zoals realistische NPC's die interageren met spelers. Door generatieve KI in hun workflows te integreren, kunnen ontwerpers realistischere en meeslepende spellen maken die in real-time reageren op de interacties van spelers, met minder vooraf gedefinieerde scenario's.

De kosten van de videogamesector zouden eindelijk kunnen dalen. Hoewel topgames twintig jaar geleden ongeveer 10 miljoen dollar kostten, zijn de kosten van deze games geëxplodeerd naar 200, soms zelfs 300 miljoen dollar. Elk onderdeel van de kostenstructuur kan geoptimaliseerd worden met generatieve KI of machinaal leren. Naast het verlichten van budgettaire druk zou KI de aanlooptijd, dus de tijd van ontwikkeling tot verkoop, van basisspellen en live dienstverlening moeten versnellen.

Muziek en spraaksynthese

Wie de KI-modellen bekijkt, is al onder de indruk wanneer het gaat om het maken van muziek en het nabootsen van menselijke stemmen. In de muziekwereld zou generatieve KI wel eens een onmisbaar hulpmiddel kunnen worden voor liedjesschrijvers en componisten. Ze kunnen nieuwe composities creëren die dienen als inspiratie of muzikanten aanzetten om hun creatieve proces op nieuwe manieren te benaderen. Verwacht ook dat het gebruikt wordt om adaptieve soundtracks in real-time te maken - bijvoorbeeld in videogames of zelfs om livebeelden van echte wereldgebeurtenissen zoals sport te begeleiden. De spraaksynthese van KI zal ook verbeteren, waardoor stemmen die door een computer zijn gegenereerd, steeds dichter zullen komen bij de expressie, intonatie en emotie van een menselijke stem. Dit opent nieuwe mogelijkheden voor real-time vertaling, dubbing en geautomatiseerde voice-overs en vertellingen.

Deel 4 - beperkingen

De inhoud die door generatieve KI wordt geproduceerd, haalt de mosterd vaak uit niet-geciteerde bronnen. Wie krijgt welk deel van de inkomsten? Wie is verantwoordelijk voor wat er gezegd wordt? Wat met de intellectuele eigendom? Laten we Spotify even als voorbeeld nemen.

Bijna iedereen luistert naar muziek op Spotify. De Zweedse streaminggigant heeft echter twee problemen. Aan de ene kant worden duizenden door KI gegenereerde nummers aangeboden die een deel van de auteursrechtelijke inkomsten inpikken. Aan de andere kant hebben ze duizenden nepluisteraars die eigenlijk KI-robots zijn die de luistercijfers van KI-gegenereerde muziek opdrijven. Artificiële streaming dus die het hele royaltysysteem op zijn kop zet. Deze twee problemen creëren nog meer problemen: het platform raakt overbelast, de servers lijden onder de belasting en adverteerders, platenmaatschappijen en artiesten zijn er niet blij mee. Al in 2021 boden de muziekplatforms in een land als Frankrijk tussen de 1 en 3 % streams aan die als nep werden beschouwd. En de situatie is veel erger geworden: de start-up Beatdapp, gespecialiseerd in het opsporen van streamingfraude, schat dat minstens 10 % van de streams frauduleus zijn. Spotify heeft het heft in handen genomen en heeft bijvoorbeeld tientallen miljoenen nummers van de muziek-startup Boomy van zijn platform verwijderd, wat slechts 7 % van de nummers zou zijn die door de gebruikers van het Californische bedrijf worden gemaakt (van de 14 miljoen nummers die ze hebben gecreëerd). De inzet is enorm: sinds de oprichting heeft Spotify 30 miljard aan royalties uitbetaald, waarvan 5 miljard in 2020 en 7 miljard in 2021. Dit voorbeeld geeft een beeld van de toekomstige conflicten over auteursrechten bij de creatie van inhoud, en van de problemen met het uitbetalen van de makers op platforms.

Dit is waar KI-chatbots hun kennis vandaan halen:

Bron: Statista

Een economie met nul marginale kosten

Zoals Jeremy Rifkin voorspelde in zijn boek "The Zero Marginal Cost Society" in 2014 kan iedereen een scheppende, bijdragende producent worden. Platforms voor inhoud die door gebruikers wordt gegenereerd, zullen een toename zien van het aantal inhoudmakers en van creaties naarmate het gemakkelijker wordt om je verbeelding met deze tools tot uitdrukking te brengen. Net zoals bij andere zaken zal dit het werk van de besten in principe niet in de weg staan: de beste games en de beste artiesten zullen allicht altijd een stap voor zijn.

Conclusie

De komst van KI in ons dagelijks leven zal de manier waarop we creëren en interageren met de wereld veranderen. De meeste sectoren zullen worden beïnvloed, positief of negatief. De democratisering van de toegang tot deze slimme tools zal de toetredingsbarrières voor nieuwkomers in veel domeinen verlagen, dus de winnaars van vandaag zullen niet noodzakelijk de winnaars van morgen zijn. Bedrijven zonder interne datagestuurde infrastructuur die klaar is om deze KI-modellen te ontvangen, lopen het risico achter te blijven. Evenzo zullen bedrijven met weinig ruwe data in het nadeel zijn.

Als belegger is het belangrijk om fundamentele trends, zoals KI, te identificeren die meer zijn dan een modegril. Deze ontwikkeling kan echter een rage worden die leidt tot overdreven waarderingen waar je voorzichtig mee moet zijn. Het lijkt verstandig om te wachten tot de winnaars duidelijk worden en ze dan te kopen tegen redelijke waarderingen.