Commercieel vastgoed is de zwakke schakel geworden in het financiële systeem van de eurozone, met verliezen die banken, verzekeraars en fondsen dreigen te treffen, zo bleek donderdag uit een rapport van de Europese Centrale Bank.

Bedrijven in commercieel vastgoed (CRE) zijn getroffen door een driedubbele whammy van hogere leenkosten, een dalende vraag naar kantoorruimte in het post-pandemische tijdperk en duurdere bouwmaterialen.

Hun problemen beginnen zich nu uit te breiden naar hun geldschieters in de vorm van stijgende wanbetalingspercentages op leningen en dreigende verliezen op investeringen, aldus de ECB in haar halfjaarlijkse Financial Stability Review (FSR).

De centrale bank van de 20 landen die de euro delen, zei dat de prijzen van commercieel vastgoed eind 2023 met 8,7% j-o-j waren gedaald en mogelijk nog verder zullen dalen.

"De prijzen zouden verder kunnen dalen, gezien de structureel lagere vraag naar sommige CRE-activa na de pandemie," aldus de ECB. "De vooruitzichten voor de kantorenmarkt zijn bijzonder somber."

De sector was een zure noot in een verder positiever FSR, waarin de ECB opmerkte dat het risico op een recessie was afgenomen, ondanks de aanhoudende geopolitieke risico's.

De centrale bank zei dat ongeveer de helft van de grote vastgoedbedrijven in de eurozone verlies maakte en dat hun vermogen om rentebetalingen te doen uit hun winst aanzienlijk was afgenomen.

Hoewel commercieel vastgoed slechts een klein deel uitmaakt van alle leningen, zei de ECB dat "een handvol banken" al te lijden hadden gehad van "een aanzienlijke verslechtering van hun CRE-portefeuilles", met name in de Verenigde Staten.

Dalende waarderingen van onroerend goed zullen banken waarschijnlijk dwingen om hun voorzieningen te verhogen en "kunnen in sommige gevallen leiden tot erosie van het kapitaal", voegde de ECB eraan toe.

Op vergelijkbare wijze merkte de ECB op dat de gerapporteerde nettovermogenswaarde van Real Estate Investment Funds (REIF) stabiel was gebleven ondanks de aanzienlijke daling van de vastgoedprijzen, wat suggereert dat er nog verliezen moeten worden geboekt.

"Dergelijke verliezen zouden kunnen leiden tot aflossingsverzoeken voor REIF's, waardoor hun kasreserves onder druk komen te staan", aldus de ECB.

Verzekeraars kunnen op hun beurt te maken krijgen met verliezen op hun beleggingen in REIF's, die ze tijdens het vorige tijdperk van lage rentetarieven en bloeiende vastgoedmarkten hadden gestimuleerd.

"De verwevenheid van risicoposities in commercieel vastgoed in het hele financiële stelsel moet dan ook voortdurend in de gaten worden gehouden", aldus de ECB. (Verslaggeving door Francesco Canepa, bewerkt door Mark Potter)