Hou altijd dit in het achterhoofd: rentestijgingen hebben een directe invloed op aandelen die voornamelijk aantrekkelijk zijn vanwege hun dividendrendement.

Immers, als de risicovrije rente - die van de tienjarige staatsobligaties - rond de 4 % schommelt, eisen beleggers natuurlijk een risicopremie voor dividenduitkerende aandelen, afhankelijk van het groeipotentieel van de onderliggende activiteiten.

Voor bedrijven als Verizon of AT&T, die geen groei kennen buiten inflatie, is het dus logisch dat de waarderingen automatisch naar beneden worden bijgesteld om rendementen in de orde van 7-9 % te waarborgen, wat neerkomt op de risicovrije rente van 4 % plus een risicopremie van 3 à 5 %. Niets schokkends hier.

Daarbovenop komt een hete aardappel in de vorm van een schandaal over loodkabels die door deze operators in de vorige eeuw zijn gelegd, en het risico van rechtszaken voor schending van milieuvoorschriften: deze grap kan beide telecombedrijven veel geld kosten.

De ontwikkelingen sturen de aandelenkoersen van Verizon en AT&T naar hun historische dieptepunten - niveaus die ze sinds 2010 voor de eerste en sinds 1992 voor de tweede niet meer hebben bereikt - en dividendrendementen van respectievelijk 8,3 % en 8,2 %.

We zien hier een zeer gezonde evolutie en, eerder dan een correctie, een terugkeer naar rationele waarderingsniveaus gezien de rentecontext. Telecomoperators groeien immers niet, terwijl hun zeer kapitaalintensieve activiteiten steeds grotere delen van hun operationele kasstroom opslokken.

In die zin kunnen we van hen niet veel meer verwachten dan een stabiele dividenduitkering in de loop van de tijd. Dat is het punt waarop we het volgende moeten bekijken: de cashflows van Verizon dekken ruimschoots de uitkering, tot zover geen probleem, maar we zien in het afgelopen decennium wel een schuld die met 86 miljard USD toeneemt, bijna evenveel als het totaal van de dividenden die in die periode aan de aandeelhouders zijn uitgekeerd.

Waarom deze enorme toename van de schuld? Wel, naast de operationele kosten moesten ook diverse historische verplichtingen gefinancierd worden, waaronder het pensioenplan. De stijgende rente zou op dit punt wat verlichting moeten brengen, maar ervaring leert dat je nooit immuun bent voor een onaangename verrassing.

De zaak doet denken aan die van General Motors, dat in 2008 failliet ging, voornamelijk vanwege zijn… pensioenplan. Eén verschil met Verizon echter: de activiteiten van de autofabrikant waren inherent cyclisch, terwijl telecombedrijven een grote troef hebben, te weten hun perfect recurrente volumes. In de praktijk zijn het echte 'nutsbedrijven' geworden.

Blijft het risico op rechtszaken in verband met het milieuschandaal rond loodkabels. De oude beurswijsheid herinnert ons eraan dat er maar zelden één kakkerlak in de keuken zit: als je er een vindt, zitten er vaak wel meer achter het meubilair. Het bewijs: het schandaal komt in de pers enkele weken na de eerste aandelenval veroorzaakt door de stijgende rente.

De komende periode belooft dus een hele reeks nieuwe ontwikkelingen te brengen voor de Amerikaanse telecombedrijven, en bij uitbreiding voor hun Europese tegenhangers zodra ook de ECB haar monetaire beleid verhardt. Aandeelhouders van Orange en Deutsche Telekom, om er maar een paar te noemen, doen er waarschijnlijk goed aan hier nota van te nemen.