De driepartijencoalitie van Scholz lijdt onder een gerechtelijke uitspraak van vorige week die in één klap 60 miljard euro (65 miljard dollar) van de begroting wegvaagde en de regering dwong om de meeste nieuwe uitgaven te bevriezen, waardoor de besprekingen over de begroting voor 2024 werden vertraagd.
Het vonnis heeft de waarschuwingen aangewakkerd dat de groei van de toch al wankele economie volgend jaar zou kunnen afnemen, waarbij het Instituut voor Macro-economisch Beleid donderdag voorspelde dat Duitsland op weg zou kunnen zijn naar een winterrecessie.
De uitspraak van het Grondwettelijk Hof, die de regering verbood om ongebruikte pandemiefondsen opnieuw te gebruiken voor groene projecten en steun aan de industrie, heeft de vrees aangewakkerd voor het toekomstige concurrentievermogen van Duitse bedrijven en het verlies van banen naar het buitenland.
Volgens de in Parijs gevestigde Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) zou de crisis de Europese economie in het algemeen kunnen belemmeren.
"Als er de komende jaren minder wordt geïnvesteerd en uitgegeven in Duitsland omdat er minder geld beschikbaar is, zal dit onvermijdelijk gevolgen hebben voor de economie van de EU," vertelde Robert Grundke, hoofd van de Duitsland-desk van de OESO aan Reuters.
"De onzekerheid over het toekomstige begrotingsbeleid heeft nu al een negatief effect op de investeringsactiviteit van bedrijven en het consumentengedrag van huishoudens in Duitsland," zei hij, en hij voegde eraan toe dat de crisis een kans was om structurele hervormingen aan te pakken.
VERLIES AAN VERTROUWEN
De Duitse staalsector voegde zijn stem toe aan de groeiende ongerustheid en waarschuwde dat de uitspraak van de rechtbank een vraagteken had gezet bij meer dan 40 miljard euro aan geplande investeringen.
"Politici moeten heel snel antwoorden vinden vanwege het grote verlies aan vertrouwen in de industrie," zei Bernhard Osburg, hoofd van de Duitse staalvereniging en CEO van de staaldivisie van Thyssenkrupp, de grootste staalproducent van het land.
"Maar vooral ook in andere landen bij leveranciers en potentiële partners in de waardeketen, over hoe deze transformatie, die eraan komt, betrouwbaar gefinancierd kan worden."
Zijn opmerkingen benadrukken de grote onzekerheid binnen de Duitse industriële bedrijven, die al te kampen hebben met hogere inflatie en rentetarieven en steeds meer kijken naar gunstigere markten zoals de Verenigde Staten.
Osburg zei dat dit betekent dat het geld dat Berlijn heeft toegezegd om de industrie te helpen bij de transformatie naar een koolstofarme economie, een belangrijk aspect van de politieke agenda van Scholz, er niet meer is en dat het moeilijk zal zijn om het gat te dichten.
Veel bedrijven waren begonnen met decarbonisatieprojecten in het vertrouwen dat er uiteindelijk geld uit de Berlijnse begroting zou komen, waardoor er grote onzekerheid ontstond voor bedrijven en hun leveranciers over de economische levensvatbaarheid van projecten.
Scholz zei woensdagavond dat hij verwachtte dat het parlement de begroting voor 2024 snel zou goedkeuren, maar niet overhaast totdat het de gevolgen van de uitspraak had beoordeeld.
"Ik vind het juist dat de gevolgen van de uitspraak van het Grondwettelijk Hof ... zorgvuldig worden nagegaan," zei Scholz tegen een persconferentie.
Achim Post, een wetgever van Scholz' sociaaldemocraten (SPD), zei woensdag tijdens een vergadering achter gesloten deuren dat het onvermijdelijk was dat de regering een grondwettelijk verankerde rem op de schuld zou opschorten, een stap waartegen de minister van Financiën zich tot nu toe heeft verzet.
Scholz beschreef dit ook als denkbaar, vertelden deelnemers aan de vergadering aan Reuters, en voegde eraan toe dat de uitspraak van de rechtbank de coalitie in een moeilijke situatie heeft gebracht, maar dat deze opgelost kan worden. (Verslaggeving door Andreas Rinke, Christoph Steitz, Holger Hansen, Rene Wagner; geschreven door Matthias Williams; redactie door Christina Fincher)