Twee Amerikaanse tegenslagen deze week in de race naar de maan met China illustreren de risico's van NASA's plannen om in te zetten op een nieuwe strategie om zwaar op privébedrijven te vertrouwen.

Nieuwe vertragingen in het Artemis-maanprogramma van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie en een voortstuwingsprobleem dat de recente robotmaanlander van het Amerikaanse bedrijf Astrobotic fataal werd, illustreren de moeilijkheden waarmee het enige land dat voet op de maan heeft gezet, te kampen heeft, nu het zijn budgetten beperkt en tegelijkertijd zijn kosmische nalatenschap voortzet.

De Verenigde Staten zijn van plan om eind 2026 astronauten op de maan te zetten - deze week uitgesteld van 2025 - terwijl China mikt op 2030 voor zijn bemande landingen. Voordat er mensen komen, wil elke ruimtevaartmogendheid eerst een aantal kleinere robotmissies sturen om het maanoppervlak te onderzoeken. Het door de Chinese overheid gesteunde programma heeft een reeks primeurs gescoord.

De lander van Astrobotic had zeven NASA-instrumenten aan boord die het maanoppervlak moesten inspecteren. Hoewel de lander het oppervlak niet ongeschonden zal bereiken, zijn er voor dit jaar nog drie andere particuliere maanmissies gepland die door NASA gesponsord worden, waaronder een tweede poging van Astrobotic.

NASA leunt zwaar op andere bedrijven zoals SpaceX van Elon Musk - dat zal betalen voor het gebruik van zijn Starship HLS maanlandingsruimteschip - om de kosten van zijn maanmissies te drukken. De laatste bemande maanreizen waren de Amerikaanse Apollo-missies meer dan een halve eeuw geleden, toen NASA eigenaar was van alle betrokken ruimtevaartuigen.

"Ik denk dat China een zeer agressief plan heeft," zei NASA-chef Bill Nelson dinsdag na de aankondiging van het uitstel van Artemis. "Ik denk dat ze graag voor ons willen landen, want dat zou ze een PR-coup kunnen opleveren. Maar ik denk niet dat ze dat zullen doen."

Amerikaanse startups moeten ruimte-expertise en -cultuur ontwikkelen die goed gefinancierde regeringen tientallen jaren nodig hadden om te ontwikkelen. India kiest ook voor die aanpak - het leunt zwaar op privébedrijven bij zijn pogingen om de ruimte te verkennen.

"Er moeten tienduizend dingen goed gaan" bij een eerste maanverkenning zoals die van Astrobotic, zei Carnegie Mellon professor Red Whittaker, die de ontwikkeling leidde van een kleine vierwielige maanrover die aan boord van Peregrine was. "Het komt heel vaak voor dat er tijdens een missie storingen optreden."

Astrobotic zei dat haar leidinggevenden deze week niet beschikbaar waren voor interviews, maar de missiedirecteur van Peregrine, Sharad Bhaskaran, vertelde Reuters vorig jaar dat het bedrijf voor grote uitdagingen stond.

"We moeten een commercieel bedrijf zijn. We proberen concurrerend te zijn in dit nieuwe tijdperk van commerciële ruimtevaart. Als je naar de budgetten kijkt, moeten we creatiever en efficiënter zijn en de dingen anders doen," zei Bhaskaran.

ANDERE SPELERS

China's volgende stap in zijn maanverkenningsprogramma omvat een geautomatiseerde missie dit jaar om monsters op te halen aan de andere kant van de maan - wat de volgende in een reeks van primeurs zou zijn.

In december 2013 maakte China's onbemande Chang'e-3 's werelds eerste zachte maanlanding sinds 1976. In januari 2019 landde de eveneens onbemande Chang'e-4 aan de andere kant van de maan, ook een primeur.

India en bedrijven uit Israël en Japan hebben de afgelopen jaren gefaald in hun maanpogingen.

India, dat vorig jaar bij zijn tweede poging slaagde met zijn Chandrayaan-3 lander en de eerste natie werd die op de zuidpool van de maan landde, ziet het falen van Astrobotic als een les.

"Dit is een broodnodige leercurve voor particuliere entiteiten, vergelijkbaar met wat de overheidsinstanties van de VS, Rusland en India hadden door hun eerste landingspogingen," zei Pawan Kumar Chandana, medeoprichter van Skyroot Aerospace, dat in 2022 de eerste particuliere raket van India lanceerde.

"Het inspireert onze startups om in de toekomst missies van deze omvang op zich te nemen," zei hij.

De Amerikaanse startup Intuitive Machines is de volgende in de poging van de privésector om de maan te bereiken en heeft ongeveer 100 miljoen dollar uitgegeven aan de missie, vertelde de CEO van het bedrijf, Steve Altemus, vorig jaar aan Reuters.

"We moesten een heel maanprogramma bouwen, niet alleen een lander. Dus het was iets duurder," zei hij. (Verslaggeving door Joey Roulette; bewerking door Peter Henderson, Ben Klayman en Gerry Doyle)