ICT N : Gemeente Utrecht zet vol in op remote asset monitoring

ICT Group ontwikkelt Centraal Besturingssysteem als basis voor remote monitoring en besturing van assets

Een stad heeft nogal wat installaties. Veel steden kijken naar mogelijkheden om deze slim te beheren en aan te sturen, zodanig dat het energieverbruik wordt verlaagd en de uptime verhoogd. De gemeente Utrecht gebruikt het door ICT Group ontwikkelde Centraal Besturingssysteem (CBS) voor rioolinstallaties als blauwdruk om straks ook de verlichting, marktkasten, walstroomkasten en andere 'assets met een stekker' op afstand aan te sturen en zo de smart city-ambities invulling te geven.

Rijk van Ravenswaaij is informatiebeheerder in het team Installaties van het onderdeel BOR (beheer openbare ruimte), waar voornamelijk elektrische installaties in de buitenruimte beheerd worden. Het is zijn taak om beheerders en andere stakeholders te voorzien van alle informatie die ze nodig hebben. 'Installaties zijn alle assets waar 'een stekker aan zit'', vertelt hij. 'Net als andere gemeenten kijken ook wij hoe we onze stad kunnen verduurzamen. Het terugdringen van het stroomgebruik van deze installaties is daar een belangrijk onderdeel van.'

'Niet alleen de techniek werkt perfect, we zijn ook heel tevreden over hoe het implementatietraject verliep en over de manier van samenwerken met ICT Group.'

Rijk van Ravenswaaij, informatiebeheerder bij Gemeente Utrecht

Centrale besturing rioolwaterinstallaties

Nog voordat deze visie op smart city Utrecht werd ontwikkeld, liep er al een project om de 950 rioolinstallaties onder te brengen op één Centraal Besturingssysteem (CBS). In 2016 won ICT Group de aanbesteding om het CBS door te ontwikkelen en alle voorheen decentraal aangestuurde rioolinstallaties hieraan te koppelen. Daarna werd ICT Group verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van het systeem.

'Het CBS draait nu al een aantal jaren naar volle tevredenheid', zegt Van Ravenswaaij. 'Niet alleen de techniek werkt perfect, we zijn ook heel tevreden over hoe het implementatietraject verliep en over de manier van samenwerken met ICT Group. Het is een proactief bedrijf; niet alles hoeft vanuit ons te komen. Als zij een mogelijkheid zien ter verbetering, dan dragen ze die voor. Daarnaast werken ze goed samen met onze overige samenwerkingspartners. Daar hoeven wij niet tussen te zitten. Daarmee besparen ze ons een hoop tijd.'

Openbare verlichting remote monitoren

Vanuit die goede samenwerkingsrelatie ontstond het idee om op basis van de blauwdruk van het CBS samen met ICT Group ook een Proof of Concept te ontwikkelen voor een CBS voor de openbare verlichting. Van Ravenswaaij vertelt: 'De stad Utrecht telt 60.000 lichtmasten. We zouden graag meer inzicht willen hebben in de status van die lichtpunten om zo het onderhoud en beheer gerichter te kunnen plannen. Daarnaast willen we weten wat het stroomverbruik is. Op termijn willen we de verlichting dynamisch aansturen: wat fellere verlichting vroeg op de avond en wat minder fel midden in de nacht bijvoorbeeld. Doordat de Gemeente Utrecht versneld gaat 'verledden' is het nu de uitgelezen kans om verduurzaming te combineren met het slimmer maken van de verlichting. Zo ver is het nu nog niet, maar we willen wel klaar zijn voor deze stap.'

Open systeem

Er zijn in de markt meerdere kant-en-klare systemen verkrijgbaar. Een keuze die de gemeente Utrecht bewust niet maakt. 'Wij willen geen vendor lock-in waarbij we afhankelijk worden van één leverancier. We kiezen bewust voor een open systeem dat kan samenwerken met alle merken', zegt Van Ravenswaaij. Daarbij wil de gemeente Utrecht graag een systeem dat niet alleen centraal in een datacenter draait, maar ook 'at the edge' in de voedingskasten.

'Utrecht heeft een unieke situatie omdat ook alle elektriciteitskabels en de voedingskasten van de gemeente zijn en niet van een netbeheerder. Wij maken de keuze om een gedeelte van de software te laten draaien op de PLC's in de voedingskasten. Daardoor krijgen we namelijk veel meer mogelijkheden in hoe we de verlichting willen aansturen.'

Modulair systeem voor alle installaties

De ontwikkeling van de Proof of Concept is in volle gang. Dit 'testsysteem' zal uiteindelijk dienen als voorbeeld voor de aanbesteding. Van Ravenswaaij: 'Wij zijn als gemeente nu eenmaal verplicht om Europees aan te besteden. Door het contract dat we al hebben met ICT Group konden we deze Proof of Concept opzetten zonder aan te besteden. Dat is prettig, want daardoor hebben we heel snel een beeld of het gaat werken zoals we voor ogen hebben.'

Daarbij kijkt hij nadrukkelijk verder dan alleen de verlichting. 'Op termijn willen we alle installaties onderbrengen in het CBS. Dat moet een modulair systeem worden om 'alles met een stekker' op afstand uit te lezen en aan te sturen. We hebben in ICT Group een partner gevonden die meedenkt in hoe we deze visie kunnen realiseren.'