Compagnie D'Entreprises CFE S A : Pioniers van de Belgische offshore windenergie stuwen elektriciteitsopslag in België naar een volgend niveau

EStor-Lux

24 november 2020

Persbericht

Pioniers van de Belgische offshore windenergie stuwen elektriciteitsopslag in België naar een volgend niveau

Op kleine schaal bestonden er reeds oplossingen voor de ontwikkeling van elektriciteitsopslag, maar zonder specifieke steunmechanismes blijft capaciteit uitbouwen op grote schaal een enorme uitdaging. Toch vond het Belgische publiek-private consortium EStor-Lux de sleutel om grote projecten uit de grond te stampen en maakte het zich klaar om de ontwikkeling van projecten voor elektriciteitsopslag nieuw leven in te blazen.

De uitbouw van elektriciteitsopslag op grote schaal is essentieel voor een geslaagde energietransitie. Elektriciteitsopslag is immers van groot belang om een CO2-neutrale bevoorrading veilig te stellen, vooral in windstille periodes zonder zon, maar ook om het net stabiel te kunnen houden, vooral wanneer hernieuwbare energie overvloedig beschikbaar is.

Grote opslagcapaciteiten zijn onmisbaar met het oog op de doelstelling van een koolstofneutrale energie-mix tegen 2050. Grootschalige projecten voor elektriciteitsopslag komen echter nog steeds heel moeilijk van de grond zonder specifieke steunmechanismen zoals langetermijncontracten voor de levering van netdiensten of capaciteit.

Het consortium EStor-Lux sloeg er in om een vernieuwend en veelbelovend technisch-economisch model uit te werken dat deze remmen op de ontwikkeling weg kunnen nemen. Het consortium kreeg namelijk net de financiering rond voor hun eerste lithiumionbatterijpark in België.

Wat houdt dit concreet in?

EStor-Lux kondigt verheugd aan dat de bouwwerkzaamheden van een batterijpark voor energieopslag van 10 MW / 20 MWh in Bastenaken binnen enkele dagen zullen starten. Het project zal tegen midden 2021 operationeel zijn. Pierre Bayart, een van de twee projectmanagers van EStor-Lux:"Deze belangrijke stap toont aan dat grote batterijparkprojecten voor elektriciteitsopslag een duurzaam concurrerend alternatief bieden voor de conventionele bronnen van flexibiliteit. Daardoor zijn ze volledig levensvatbaar en financierbaar, zelfs zonder steunmechanismen."

De investering wordt voor 50% gedekt door een non-recoursebankfinanciering ('project finance'), toegekend door Triodos Bank, een internationale referentie voor duurzame bankfinanciering. Cédric Legros, eveneens projectmanager van EStor-Lux:"Het toont aan dat banken overtuigd kunnen worden van de economische robuustheid van een rechtstreeks aan de markt blootgesteld commercieel model, mits slimme marktpositionering. Dat is fantastisch nieuws voor de uitbouw van nieuwe capaciteiten, want dit eerste project is om dit nadien op grotere schaal te kopiëren."

P 1

Project EStor-Lux

Een batterij ontworpen als een Zwitsers zakmes voor het elektrische net

De innovatieve technische en contractuele oplossingen voor de ontwikkeling en financiering van dit eerste project, komen voort uit grondig technisch- en marktonderzoek, maar ook door de samenwerking die het consortium tot stand kon brengen met Fluence Energy, een van de wereldleiders in het aanbieden van energieopslagtechnologieën en -diensten, voor de levering en het onderhoud van het batterijpark, en met Centrica Business Solutions Belgium (de vroegere REstore), om de flexibiliteit van het park te beheren en op de markten aan te bieden.

"Wij hebben gemikt op het verlenen van meer diverse diensten met een hogere toegevoegde waarde aan de netbeheerder en marktspelers", zegt Pierre Bayart. "Dat is enerzijds mogelijk dankzij een langere opslagduur (de batterij is in twee uur opgeladen of ontladen, waar momenteel een half uur tot 1 eerder de standaard is in Europa), en anderzijds omdat de batterij samengevoegd wordt met andere flexibele decentrale productie- en consumptie-eenheden in een 'pool' die samen aangestuurd en vermarkt wordt."

Die samengevoegde capaciteit, waarvan de batterij de hoeksteen is, kan potentieel voor heel lange duur regelvermogen op het net leveren. Zo vormen batterijen voor elektriciteitsopslag een realistisch en volwaardig alternatief voor thermische productiecentrales. Dat geldt niet alleen voor de productiefunctie hiervan (opgeslagen energie teruggeven wanneer de hernieuwbare energiebronnen schaars zijn), maar ook voor de manier waarmee die productiecentrales het net stabiel en in evenwicht houden. Het laad- of ontlaadvermogen van de batterij kan namelijk ingeschakeld worden om de voorspellingsfouten van de hernieuwbare energiebronnen en van de consumptie te compenseren. Zo kan het een perfect, ogenblikkelijk en permanent evenwicht tussen injecties en afnames helpen garanderen, wat nodig is om het net stabiel te houden.

"De uitdaging van de stabilisering van het net onder de energietransitie wordt vaak onderschat", vertelt Cédric Legros. "Tijdens periodes waarin hernieuwbare energiebronnen ruimschoots beschikbaar zijn, liggen de prijzen lager dan de productiekosten van thermische centrales. Daarom hebben die thermische centrales er geen economisch belang bij om tijdens die periodes te leveren. Bijgevolg zijn ze niet beschikbaar om het net te stabiliseren, wat kan leiden tot black-outs, zoals die van augustus 2019 in het Verenigd Koninkrijk, terwijl het net heel hard aan het waaien was."

Toekomstperspectieven?

In de recente jaren zijn de prijzen van batterijentechnologie fors gezakt terwijl de performanties ervan tegelijkertijd verbeterden. Hierdoor is de tijd nu volledig rijp om die technologieën op grote schaal toe te passen, zelfs in een fully merchant context, zonder inkomstgarantie. België staat voor een aanzienlijke uitdaging: de productiecapaciteit van de kerncentrales moet vervangen worden en tegelijk moet de CO2-uitstoot onder controle blijven, alsook de kosten van de bevoorrading. Elektriciteitsopslag stoot uiteraard geen CO2 uit en draagt bij tot een kost-optimale bevoorrading en netbeheer. Het maakt onvermijdelijk deel uit van de oplossing, zeker eens ze met andere productie- en consumptiebronnen gecombineerd wordt.

Steunend op zijn ervaring wil EStor-Lux zijn op dit eerste project ontworpen oplossingen nu op grotere schaal toepassen.

Pierre Bayart: "De uitbreiding van de wind- en zonne-energiecapaciteit zal de elektriciteitsprijzen almaar meer doen schommelen en almaar minder voorspelbaar maken. Tegelijk zal de elektrificatie van onze energiebehoeften op het gebied van verwarming en mobiliteit ons afhankelijker maken van die voorziening. Alle actoren op de markt, alle industriële en zelfs residentiële elektriciteitsverbruikers zullen binnenkort een potentieel belang hebben bij de integratie van een batterij in hun energiestrategie."

"Wij hebben de ambitie om een totaaloplossing aan te bieden, die het ontwerp, de financiering, de bouw en de operatie omvatten om zowel op het niveau van de consument als van het hele elektrische systeem een verschil te kunnen maken", besluit Cédric Legros. "De snelheid waarmee we deze ambities kunnen waarmaken, hangt echter af van het politieke en reglementaire kader, en in het bijzonder van de gunstige of ongunstige impact van het capaciteitsremuneratiemechanisme dat België wil invoeren."

P 2

Project EStor-Lux

Samenvatting in 3 punten:

• Batterijtechnologie is technisch en economisch volledig rijp geworden en kan de concurrentie met de conventionele bronnen van flexibiliteit voluit aangaan op een immer toenemend aandeel van de markten.
• Non-recoursebankfinanciering voor een batterijproject mobiliseren is mogelijk. Zelfs zonder inkomstgaranties.
• Partners van het consortium EStor-Lux willen vastberaden hun rol van pioniers in grootschalige elektriciteitsopslag in België verder spelen. Zowel voor rechtstreeks met het net verbonden centrale capaciteiten als voor gedistribueerde, kleinere projecten bij industriële verbruikers.

Over EStor-Lux

Het consortium EStor-Lux bestaat uit de volgende Belgische publieke en private spelers:

• Rent-A-PortGreen Energy, een joint venture tussen de gediversifieerde investeringsmaatschappij Ackermans & van Haaren, haar dochteronderneming CFE-groep, en BEWATT, het investeringsinstrument van Bruno Vanderschueren (de oprichter van Lampiris);
• SRIW-Environnement, het investeringsinstrument van Wallonië om ontwikkeling van industriële activiteiten op het vlak van milieu en energie te ondersteunen;
• SOCOFE, het investeringsinstrument van de Waalse lokale overheden voor de energietransitie; en
• Sopaer nv, het investeringsinstrument in hernieuwbare energiebronnen van de intercommunales Sofilux en Idelux uit provincie Luxemburg.

Kenners zullen meerdere pioniers, die ruim twintig jaar actief zijn in de uitbouw van de Belgische offshore windenergie, in deze lijst herkennen.

Meer informatie? Neem contact op met:

Pierre Bayart, CEO van Rent-A-Port Green Energy: [phone], [e-mail] en/of

Cédric Legros, investment manager bij SRIW-Environnement: [phone], [e-mail]

P 3