Terwijl chipfabrikanten over de hele wereld miljarden dollars steken in het opzetten van nieuwe fabrieken om aan de stijgende vraag te voldoen, heeft ASML, hun grootste leverancier, gezegd dat het de omvang van zijn activiteiten in het komende decennium ongeveer zal moeten verdubbelen, maar dat het daarbij in eigen land voor uitdagingen staat.

"Er is een aanzienlijke kloof tussen de zorgen van de industrie, en wat wij denken dat nodig is, en wat politici denken," vertelde Peter Wennink, CEO van ASML, aan verslaggevers na de vergadering van woensdag in het kantoor van Rutte.

Als ASML niet kan groeien in Nederland "dan kan het dat elders doen", zei hij.

ASML heeft wereldwijd 42.000 mensen in dienst, waarvan de helft in het gebied rond het hoofdkantoor in Veldhoven, Nederland, waar de machines worden ontworpen en geassembleerd.

Het aantrekken van schaars buitenlands technisch talent naar Nederland is een belangrijk probleem. Andere problemen zijn het verkrijgen van bouwvergunningen, beperkingen op het Nederlandse elektriciteitsnet, knelpunten in het vervoer en het zorgen voor plannen voor ziekenhuizen, scholen en huisvesting om de groei op te vangen.

Woensdag werd bekend dat het kabinet Rutte een campagne met de naam "Operatie Beethoven" heeft gelanceerd om te proberen de zorgen van het bedrijf weg te nemen, nadat multinationals Shell en Unilever Nederland de afgelopen jaren hebben zien verlaten.

De problemen rond het personeel kunnen echter niet volledig worden opgelost door gesprekken met de regering-Rutte, die een demissionaire rol heeft na de verkiezingen van 2023, waarbij anti-immigratiepartijen grote winsten boekten.

Terwijl de populistische wetgever Geert Wilders onderhandelt over een nieuwe rechtse regering, heeft het parlement moties goedgekeurd om het aantal buitenlandse studenten aan Nederlandse universiteiten te beperken en een belastingvoordeel voor geschoolde arbeidsmigranten te schrappen.

Vooral het schrappen van dat belastingvoordeel is op kritiek gestuit van ASML, industriegroepen, personeelsdeskundigen en veel Nederlandse tech-werkgevers, waaronder chipmaker NXP. Meer dan 40% van de werknemers van ASML in Nederland is geen Nederlander.

Na de vergadering van woensdag vertelde minister van Economische Zaken Micky Adriaansens aan verslaggevers dat het demissionaire kabinet nu probeert "te kijken naar alternatieven die minder pijn doen".

Het is niet duidelijk of het belastingvoordeel voor buitenlanders, dat zeer impopulair is bij de Nederlandse kiezers, hersteld kan worden.