FRANKFURT (dpa-AFX) - De eerste levensverzekeraars geven het goede voorbeeld en maken een einde aan de jarenlange rentestop bij het klassieke oudedagsvoorzieningproduct. Volgens deskundigen uit de sector zal het echter nog wel even duren voordat levensverzekeringen over het geheel genomen weer aanzienlijk meer opbrengen, ondanks de hogere rente op de kapitaalmarkt. "De dalende trend in de huidige rente op particuliere pensioenverzekeringen zou voorbij moeten zijn," verwacht Lars Heermann van het ratingbureau Assekurata. "De meerderheid van de levensverzekeraars zal echter waarschijnlijk de huidige rente voorlopig stabiel houden en afwachten."

Gemiddeld verwacht Assekurata voor klassieke particuliere pensioenverzekeringen het komende jaar een lichte stijging van de huidige rente uit gegarandeerde rente en surplusparticipatie van de huidige 2 procent naar ongeveer 2,10 procent. Voor nieuwere levensverzekeringsproducten met een verminderde garantie, die nu bijna uitsluitend worden aangeboden, kan het iets meer zijn. Heermann verwacht een stijging van de huidige 2,05 procent naar een gemiddelde van ongeveer 2,20 procent. "Dit zijn geen reuzensprongen, maar het is in ieder geval een trendbreuk na de dalende rente van de afgelopen jaren."

Marktleider Allianz Leben < DE000840400> verhoogt de huidige rente volgend jaar al. Katja de la Viña, CEO van Allianz Leben, sprak van een duidelijk signaal. R+V Lebensversicherung en Bayerische Lebensversicherung AG gaan ook omhoog. Andere verzekeringsmaatschappijen, waaronder Alte Leipziger, Nürnberger Leben of Axa veranderen niets voor 2023.

De huidige rentevoet voor klassieke levensverzekeringen bestaat uit de gegarandeerde rentevoet, die sinds begin 2022 voor nieuwe polissen slechts 0,25 procent bedraagt na een besluit van het federale ministerie van Financiën. Actuarissen (Deutsche Aktuarvereinigung, DAV) adviseren om de zogenaamde maximale rekenrente in 2024 op 0,25 procent te houden.

"Wij kijken niet alleen naar dit ene jaar waarin de rente op de markt weer is gestegen, maar houden rekening met verschillende factoren", aldus DAV-voorzitter Herbert Schneidemann. "De rentesituatie op de kapitaalmarkt moet zich eerst blijvend op dit niveau stabiliseren voordat wij een hogere maximale rekenrente kunnen aanbevelen."

Oude contracten leveren hier nog steeds tot vier procent op. Daarnaast is er de surplusparticipatie, die levensverzekeraars elk jaar opnieuw vaststellen voor alle contracten, afhankelijk van de economische situatie en het succes van hun beleggingsstrategie. De huidige rente heeft alleen betrekking op het spaargedeelte na aftrek van aankoop- en administratiekosten.

Consumentenorganisaties bekritiseren de kosten al jaren als te hoog. "De aankoop- en verkoopkosten vormen het grootste kostenblok. Telkens als de gegarandeerde rente werd verlaagd, eisten wij dat eerst de kosten omlaag zouden gaan," meldt verzekeringsexpert Lars Gatschke van de Federatie van Duitse Consumentenorganisaties (vzbv). Ook hij verwacht voorlopig geen grote stijging van de rente op levensverzekeringen.

Een van de redenen is volgens hem de kapitaalbuffer (extra rentereserve) die de verzekeringsmaatschappijen tijdens de rentedaling moesten opbouwen om de hoge beloften uit het verleden na te komen. "Om de extra rentereserve op te bouwen, verkochten de verzekeraars hun tafelzilver, en nu bevatten de boeken vooral laagrentende vastrentende effecten die nauwelijks iets opleveren."

De stijgende rente op de kapitaalmarkt heeft ook gezorgd voor zogenaamde verborgen lasten op de balansen van levensverzekeraars, die Heermann momenteel op ongeveer 50 miljard euro schat. De bedrijven hoeven deze niet te verminderen. De verborgen kosten beperken echter de flexibiliteit van de beleggingsstrategie van de verzekeraars omdat ze kapitaal vastleggen. "Ik zou me kunnen voorstellen dat de lastenverlichting op de aanvullende rentereserve eerst wordt gebruikt om verborgen lasten te verlagen."

Volgens zijn schatting zou de kapitaalbuffer eind 2022 volledig gefinancierd moeten zijn met in totaal bijna 100 miljard euro dankzij de gestegen rente. "Dit jaar zou er ongeveer 3 miljard euro moeten vrijkomen uit de extra rentereserve en de komende jaren zou dat ongeveer 4 tot 5 miljard euro per jaar moeten zijn, mits de rente op de kapitaalmarkt niet daalt."

Volgens Heermann zal de sterke stijging van de inflatie de vraag naar oudedagsvoorzieningen afremmen. "Levensverzekeraars zullen de kwestie van het beschikbare inkomen bij nieuwe contracten voelen." Hij zei dat de nieuwe activiteiten in de tweede helft van het jaar al waren afgenomen. "Overheidsmaatregelen zoals de rem op de gas- en elektriciteitsprijzen zullen er niet toe leiden dat klanten massaal levensverzekeringen gaan kopen." De deskundige verwacht geen golf van opzeggingen van lopende contracten, "zelfs niet als een of andere klant zijn particuliere oudedagsvoorziening om financiële redenen opzegt."/mar/DP/zb

--- Door Friederike Marx, dpa.