"Het is niet te koop, het is niet te koop geweest, het zal waarschijnlijk nooit verkocht worden," vertelde Scott Sheffield, voormalig CEO van Pioneer Natural Resources en tijdgenoot van Stephens, op een energieconferentie van Barclays in 2021 over zijn interesse om Endeavor te kopen.

Op maandag ging Stephens akkoord met de verkoop van het bedrijf voor $26 miljard in contanten en aandelen aan Diamondback Energy, een andere olie- en gasproducent die net als Endeavor afkomstig is uit Midland, Texas, en actief is in het Permbekken, het meest productieve olieveld van de VS.

Stephens, die Endeavor in 1979 oprichtte en liet groeien door moeilijk te boren putten op te pikken die de oliemultinationals afwezen, heeft in de loop der jaren verschillende aanbiedingen voor het bedrijf afgewezen met het argument dat er nog ruimte was om het bedrijf te laten groeien, volgens leidinggevenden in de sector en investeringsbankiers die bekend zijn met de benaderingen.

De beslissing van de 85-jarige goudzoeker om te verkopen kwam nadat bij hem kanker was geconstateerd, volgens drie mensen die met hem over zijn gezondheid spraken. Een van hen, de Texaanse oliehandelaar Javaid Anwar, zei dat hij zijn privévliegtuig gebruikte om Stephens naar Houston te vliegen voor behandeling.

Met het vermogen van zijn vrouw en zijn twee kinderen verbonden aan Endeavor, wilde Stephens de toekomst van het bedrijf regelen in plaats van zijn nalatenschap te laten beslissen over een verkoop na zijn dood, volgens drie bronnen uit de investeringsbankwereld. In een gesprek dat een van zijn vrienden aan Reuters doorgaf, toonde Stephens zich tevreden met het financiële resultaat van de deal, maar betreurde hij het dat hij niet verder kon gaan vanwege zijn gezondheid.

Een woordvoerder van Endeavor weigerde commentaar te geven op de gezondheid van Stephens of Stephens beschikbaar te stellen voor een interview.

Stephens had gehoopt op een breed veilingproces dat grote spelers zou aantrekken, waaronder Exxon Mobil, Chevron Corp en Occidental Petroleum, volgens de drie bankbronnen. Hij ging door, ook al zaten deze drie bedrijven midden in de afronding van grote overnames die in de afgelopen drie maanden waren gedaan, aldus de bronnen.

Een woordvoerder van Occidental weigerde commentaar te geven, terwijl woordvoerders van Exxon en Chevron niet onmiddellijk bereikbaar waren voor commentaar.

Een bron dicht bij Diamondback zei dat het Stephens benaderde kort nadat Reuters op 8 december meldde dat Endeavor zich voorbereidde om een verkoopproces te starten met hulp van bankiers van JPMorgan Chase.

ZUINIG EN GEDREVEN

Uit interviews met meer dan 15 olie- en gasmanagers, investeringsbankiers en vrienden van Stephens komt een beeld naar voren van een ondernemer wiens meedogenloze werkethiek en zuinigheid weinig veranderd zijn sinds hij een van de rijkste mensen in Texas werd.

Hij werkt regelmatig in het weekend, heeft een decennia oude auto en reist meestal economy op commerciële vluchten. Een van zijn favoriete restaurants is El Banquete, een eenvoudig Mexicaans restaurant aan de zuidkant van Midland waar een ontbijtburrito ongeveer $5 kost, aldus een van zijn vrienden.

Zij die Stephens kennen zeggen dat hij gevormd is door jaren van soberheid in de jaren 1980 en 1990, toen hij zware tijden doormaakte om Endeavor van de grond te krijgen.

"Hij heeft zich een weg gebaand," zei investeerder Dan Pickering van financiële dienstverlener Pickering Energy Partners, die zaken heeft gedaan met Stephens.

Stephens werd geboren in 1938 en groeide op op een boerderij in DeLeon, Texas, waar zijn familie pinda's en andere producten verbouwde. Hij studeerde techniek, ondanks zijn achterstand in wiskunde op de universiteit, volgens een profiel op de website van de ingenieursschool van de Universiteit van Texas.

Stephens boorde zijn eerste put in 1979 in Midland County. Hij pikte pachtcontracten op voor arealen die oliemultinationals te duur vonden om te boren en verlaagde de productiekosten door het grootste deel van de werkzaamheden voor zijn rekening te nemen. Hij creëerde en gebruikte zijn eigen fracking-, constructie- en vrachtwagenbedrijven.

"Hij is waarschijnlijk de hardste werker in onze industrie," zei Bryan Sheffield, zoon van Scott Sheffield en oprichter van schaliebedrijf Parsley Energy.

Chuck Meloy, een voormalig leidinggevende van Anadarko Petroleum die Stephens had aangetrokken om tussen 2016 en 2020 CEO van Endeavor te worden, hielp Endeavor te moderniseren en overtuigde Stephens om meer uit te geven aan salarissen en bonussen, aldus twee mensen die hen kennen.

Stephens' vrouw Linda en zijn dochter Lyndal zitten in het familiebedrijf. Op LinkedIn staat Linda Stephens vermeld als eigenaar van Endeavor, hoewel twee mensen - een vriend en een collega-zakenman uit Midland - zeiden dat ze niet betrokken is bij de dagelijkse werkzaamheden. Lyndal Stephens Greth, een advocaat, is vicevoorzitter van het bestuur van Endeavor.

De zoon van Stephens, Joseph Martin, is niet betrokken bij Endeavor. Hij kreeg in 2020 gratie van de voormalige Amerikaanse president Donald Trump voor een aanklacht wegens een wapenmisdrijf waaraan hij in 2008 schuldig pleitte, volgens een verklaring van het Witte Huis en strafregisters.

Linda Stephens, Lyndal en Joseph reageerden niet onmiddellijk op verzoeken om commentaar.