Groot-Brittannië koloniseerde Canada vanaf eind 1500, en het land bleef formeel deel uitmaken van het Britse keizerrijk tot 1982. Nu is het een lid van het Gemenebest van voormalige keizerrijkslanden die de Britse monarch als staatshoofd hebben.

Tientallen Canadese plaatsnamen, zoals Londen en Windsor, weerspiegelen de blijvende banden. Maar volgens een opiniepeiling van het Angus Reid Institute van april wil 51% van de Canadezen niet dat de monarchie als ceremonieel boegbeeld blijft bestaan, tegenover 45% in januari 2020. Slechts 26% van de ondervraagden vindt dat het moet en 24% weet het niet zeker.

Verder zegt, volgens een dinsdag gepubliceerde peiling van Leger, zo'n 77% van de Canadezen dat zij zich niet verbonden voelen met de Britse monarchie.

"Canada is het enige G7-land waarvan het staatshoofd een burger van een ander land is," zei Flavio Volpe, voorzitter van Canada's vereniging van fabrikanten van auto-onderdelen.

"Ik heb liever iemand uit Windsor dan uit het Huis Windsor" om staatshoofd te zijn, zei Volpe, verwijzend naar de Canadese stad aan de overkant van de rivier bij Detroit.

"Wij zouden als land serieuze gesprekken moeten voeren over de vraag of wij een Canadees kunnen vinden om een ceremoniële post te vervullen."

Het overlijden van koningin Elizabeth vorige week heeft in Canada een enorme uitbarsting van genegenheid teweeggebracht, maar de meesten vinden hun relatie met een buitenlandse vorst ongemakkelijk. Zaterdag werd in Ottawa een ceremonie gehouden om de toetreding van de Britse koning Charles af te kondigen.

"De monarchie is verouderd en heeft geen relevantie in onze regering. Ik denk dat het tijd wordt dat we gewoon op onszelf gaan staan," zei John Nielsen, 61, een aannemer in Ottawa.

De inwoners van Quebec, de overwegend Franssprekende provincie, voelen nog minder verwantschap met Groot-Brittannië, waarbij 71% in de Angus Reid opiniepeiling zegt geen behoefte meer te hebben aan de monarchie, en 87% in de Leger opiniepeiling zegt geen gehechtheid te voelen aan de koninklijke familie.

Een vijfde van de Canadese bevolking bestaat uit nieuwkomers die weinig binding hebben met Groot-Brittannië, en de inheemse bevolking koestert over het algemeen weinig genegenheid voor de koloniale macht. In één voorbeeld van hun gevoelens hebben inheemse activisten in 2021 een standbeeld van de koningin op het terrein van de wetgevende macht van Manitoba neergehaald.

"Naast een heleboel fotomomenten naast opperhoofden met hoofdtooien, zal de regering van koningin Elizabeth voor altijd gekenmerkt worden door passiviteit," zei Niigaan Sinclair, een professor inheemse studies aan de Universiteit van Manitoba, in een column voor de Winnipeg Free Press die na haar dood gepubliceerd werd.

QUEBEC EN VERDRAGEN

Pro-monarchale Canadezen en analisten zeggen dat de constitutionele monarchie een goed functionerend democratisch systeem is, en wat belangrijker is, dat het veranderen ervan zowel ingewikkeld als politiek riskant zou zijn.

Québec, dat tweemaal via referenda onafhankelijkheid heeft nagestreefd, heeft de grondwet nooit formeel goedgekeurd, en de meeste verdragen met inheemse volkeren zijn met de Kroon, niet met de Canadese regering, gesloten. Deze verdragen stelden reservaten in, garandeerden jacht- en visrechten, en omvatten soms jaarlijkse betalingen.

Beide kwesties zouden politiek netelig worden als Canada zijn grondwet zou herzien.

Het constitutionele getouwtrek met Quebec is in het verleden politiek vergif geweest, waarbij twee pogingen om grondwetswijzigingen in te voeren, zowel eind jaren tachtig als begin jaren negentig, mislukten, terwijl zij tegelijkertijd het debat over de soevereiniteit van Quebec aanwakkerden.

"De enorme constitutionele inspanning om de Kroon af te zetten zou onvermijdelijk vele andere voorstellen tot grondwetswijziging uitlokken. Canada is in de jaren '80 en '90 deze weg ingeslagen en het land stortte bijna in van alle tegenstrijdige eisen," zei Jonathan Malloy, hoogleraar politieke wetenschappen aan de Carleton Universiteit van Ottawa.

Ten minste zeven provinciale wetgevende lichamen die meer dan 50% van de bevolking vertegenwoordigen, plus het parlement, moeten grondwetswijzigingen goedkeuren.

Al Carl, 73 jaar, is een gepensioneerde uit Ottawa die zegt dat de monarchie voor stabiliteit zorgt in een verdeeld politiek landschap en "ons onderscheidt van de Verenigde Staten". De grondwet veranderen zou onhoudbaar zijn, zei Carl.

"Hoe doe je dat met de verdeeldheid van onze politiek? Hoe zou je Quebec ooit zover kunnen krijgen om ergens mee in te stemmen?" zei hij.

"ZOLANG DE RIVIEREN STROMEN

De liberale premier Justin Trudeau zei dinsdag, toen hem gevraagd werd naar zijn standpunt over de monarchie, dat de Canadese democratie gezond is en dat hij altijd open staat voor "versterking" ervan, maar dat "de Canadezen bijna helemaal in beslag genomen worden door de grote problemen waarmee we geconfronteerd worden", zoals de klimaatverandering en de economie.

Zonder de monarchie te onderschrijven of de deur naar een debat te sluiten, zei Trudeau dat zijn regering zich zou concentreren op de kwesties die belangrijk zijn voor de Canadezen.

Malloy zei dat hij zich persoonlijk "ongemakkelijk" voelt bij de constitutionele monarchie en "haar feodale, koloniale en wild elitaire onderbouwingen", maar hij voegde eraan toe dat "zij in principe werkt" en dat het veranderen ervan dus "een lage politieke prioriteit" is.

Het nationale opperhoofd van de First Nations, RoseAnne Archibald, wimpelde de bezorgdheid over het effect van een grondwetswijziging op de verdragen af, hoewel zij een grondwetsherziening niet steunde.

"First Nations zullen altijd een relatie met de Kroon hebben, ongeacht wat Canada als corporatie doet," zei Archibald tegen Reuters. "Zolang de zon schijnt, de rivieren stromen en het gras groeit, blijven deze convenanten van kracht."