Jim Simons had geen klassieke financiële carrière, integendeel. Zijn professionele loopbaan begon in Boston, zijn geboortestad. Als zoon van een directeur van een schoenfabriek werd hij professor aan de Harvard Universiteit en het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology. Zijn carrière nam een wending tijdens de Koude Oorlog, toen hij zich aansloot bij een Amerikaanse inlichtingendienst die tegen de USSR streed. Zijn vaardigheden werden onmiskenbaar opgemerkt. Hij slaagde erin de Sovjetcode te kraken, maar werd later ontslagen vanwege zijn standpunt tegen de Vietnamoorlog. Dit verhaal zou al een begin kunnen zijn van een Clint Eastwood-film maar dat waren pas de eerste hoofdstukken van zijn leven. Hij keerde terug naar de universiteit, ditmaal Stony Brook in New York. Hij kwam aan het hoofd van het departement wiskunde en ontving de hoogste onderscheiding voor zijn werk in de meetkunde.

Maar Jim Simons wilde meer. Hij verlangde naar rijkdom. Zijn eerste vrouw bevestigde deze honger van haar ex-man tijdens een interview. "Geld is macht," zou hij vaak hebben gezegd.

Op 40-jarige leeftijd waagde Jim Simons zich op een opportunistische manier in de financiële wereld. In die tijd, in 1978, gingen beleggers nog vooral uit van fundamenten. Ze spraken met bedrijfsleiders, interpreteerden balansen en resultatenrekeningen en vertrouwden op hun intuïtie om te beslissen of ze al dan niet zouden investeren. Jim Simons wilde zich verdiepen in de grillige bewegingen van de grafieken, die velen als chaotisch beschouwden. Simons stelde daarentegen dat in de schommelingen structuur zat en dat de markten dus niet willekeurig waren. Hij was ervan overtuigd dat statistische anomalieën konden worden uitgebuit, en daar zou hij zijn fortuin mee maken.

Hij ontwikkelde een geautomatiseerd handelssysteem gebaseerd op een wiskundige en algoritmische benadering. Er was geen menselijke tussenkomst. Jim Simons grapte daarover: "Ik wil modellen die geld voor me verdienen terwijl ik slaap." Hij richtte vervolgens zijn bedrijf, Renaissance Technologies, op. De prestaties lieten niet lang op zich wachten. De cijfers waren buitengewoon: tussen 1988 en 2018 genereerde het belangrijkste fonds van zijn bedrijf, Medaillon, meer dan 100 miljard dollar aan winst met een gemiddeld jaarlijks rendement van niet minder dan 66 % (jawel, geen typfout). Jim Simons hoefde zich niet in te houden. Na aftrek van de kosten bleef er een gemiddeld rendement van 39 % over.

Hoewel kwantitatieve handel tegenwoordig heel gebruikelijk is (meer dan een derde van het geld dat op de markten wordt verhandeld), was Jim Simons een pionier van een belangrijke innovatie in zijn tijd. Zijn prestaties waren ongeëvenaard, veel beter dan die van andere investeringskampioenen zoals Buffet, Lynch of Soros. De algoritmische financiële wereld heeft een van zijn pioniers en mentoren verloren.

Illustratie door Amandine Victor voor MarketScreener