Het bedrijf, dat zich haast om zijn vloot van kerncentrales klaar te maken voor de winter, zei dat de nieuwe drempel in overeenstemming was met zijn eigen normen en ruim onder de Franse wettelijke limieten bleef.

"Sommige van onze partners hebben ons laten weten dat zij verwachten de stralingslimiet voor een deel van hun personeel te verhogen", zei EDF vrijdag per e-mail in antwoord op een vraag van Reuters.

"De activiteiten die momenteel plaatsvinden in onze fabrieken leiden tot een hoger aantal werkuren in het nucleaire gedeelte van onze vestigingen. Deze extra activiteit was niet voorzien door onze partners toen zij hun stralingslimieten vaststelden", aldus het bedrijf.

Twee bronnen met directe kennis van de reparatiewerkzaamheden vertelden Reuters dat ten minste één aannemer van EDF, het Franse bedrijf Monteiro, de maximale blootstelling van zijn werknemers al had verhoogd, en dat dit geen gezondheidsrisico met zich meebracht.

Een woordvoerster van Monteiro had niet onmiddellijk commentaar.

Volgens de bronnen illustreren de wijzigingen in de veiligheidsrichtsnoeren hoe EDF een race tegen de klok voert om 15 reactoren, die afgelopen winter uit de vaart zijn genomen nadat in sommige centrales spanningscorrosie was opgetreden, weer op te starten.

Nog eens 14 reactoren zijn ook offline voor regulier onderhoud en om brandstof te besparen voor de winter, wat betekent dat 54% van de Franse nucleaire vloot - de grootste ter wereld na de Verenigde Staten - offline is.

Het ongekende aantal storingen - die zich voordoen terwijl Europa naarstig op zoek is naar alternatieven voor Russisch gas - heeft de energieschaarste op het hele continent verergerd en ertoe bijgedragen dat de elektriciteitsprijzen tot recordhoogte zijn gestegen.

De Franse nucleaire productie bevindt zich op een dieptepunt in 30 jaar. EDF zei donderdag te verwachten dat de lagere productie 29 miljard euro van zijn kerninkomsten voor 2022 zal afsnoepen - zijn vijfde winstwaarschuwing van het jaar.

Het bedrijf heeft een tekort aan gekwalificeerde vakmensen en stralingsrisico's de schuld gegeven van een onderhoudsschema waardoor Frankrijk, lange tijd Europa's grootste exporteur van elektriciteit, stroom importeert van buurlanden nog voordat de temperaturen dalen.

Werknemers die de centrales controleren en repareren moeten werken in een deel van de reactor waar de straling hoog is, dus ze kunnen er maar een beperkte hoeveelheid tijd doorbrengen, zei EDF Chief Executive Jean-Bernard Levy vorige maand.

EDF heeft gezegd dat het verwacht zijn schema te halen om de 29 reactoren die momenteel offline zijn tegen 18 februari opnieuw op te starten, hoewel sommige analisten dat te optimistisch vinden.

ONDER WETTELIJKE LIMIET

Om EDF te helpen zich aan het schema te houden, heeft Monteiro - dat lassers levert aan EDF - de jaarlijkse stralingslimiet voor zijn werknemers verhoogd tot 14 millisievert van 12 eerder, aldus de twee bronnen. Dit is nog steeds ruim onder de Franse wettelijke limiet voor werknemers in de nucleaire sector van 20 millisievert, voegden ze eraan toe.

"We proberen onze principes te respecteren en het is niet omdat we in een crisis zitten dat we mensen laten verbranden," zei een van de twee bronnen, die beiden in de nucleaire industrie werken.

Millisievert is een eenheid die de stralingsdosis meet die een individu gedurende een bepaalde periode heeft opgelopen.

Naast Monteiro nam Reuters contact op met vijf andere Franse aannemers in dienst van EDF. Drie daarvan reageerden niet op een verzoek om commentaar, één weigerde commentaar te geven en één was niet onmiddellijk beschikbaar voor commentaar.

Een adviseur van het ministerie van energie, die niet bij naam genoemd wil worden, zei dat het Franse agentschap voor nucleaire veiligheid ASN op een "strikt onafhankelijke manier" handelt om de bescherming van werknemers in de sector te waarborgen, en voegde eraan toe dat een blootstelling van 14 millisievert overeenkomt met twee borstscans.

EDF zei dat 14 millisievert de bestaande maximale stralingsblootstelling was die het bedrijf toestond voor haar personeel en de referentie voor haar aannemers, hoewel sommige hadden gekozen voor lagere limieten.

Een van de bronnen die met Reuters sprak, zei dat het zelden voorkomt dat EDF-werknemers een blootstellingsniveau van meer dan 9 millisievert bereiken. EDF gaf geen commentaar.

ONDER RISKANTE NIVEAUS

Volgens het wetenschappelijk comité van de Verenigde Naties voor de gevolgen van atoomstraling wordt blootstelling onder 200 millisievert als zwak beschouwd en onder 20 millisievert als zeer zwak.

Klervi Leuraud, stralingsdeskundige bij het Franse instituut voor radiobescherming en nucleaire veiligheid IRSN, zei dat de drempelwaarde van 14 millisievert ruim onder het niveau blijft dat als een gezondheidsrisico wordt beschouwd.

Een van de bronnen die met Reuters sprak, zei dat arbeiders die de reactoren repareren onder moeilijke omstandigheden werken.

"Mensen werken in een beperkt gebied en repareren pijpen van 3 centimeter breed op locaties die niet groter zijn dan een Parijse studio. We proberen het werk veilig te doen en het werk op tijd af te krijgen, maar er zijn veel gevaren", aldus de bron.

"Het probleem is dat dit uiterst gespecialiseerd werk is en dat het aantal mensen met de vereiste vaardigheden beperkt is.

EDF heeft honderden gespecialiseerde werknemers aangetrokken, waaronder lassers en pijpfitters van zes Franse aannemers, de Amerikaanse kerncentralebouwer Westinghouse Electric Company en een ander Amerikaans bedrijf, aldus de bronnen.

Een van de redenen voor het inhuren van Westinghouse is dat het robots maakt die een deel van het laswerk uitvoeren en waarvoor geen stralingslimieten gelden, aldus een van de bronnen.

EDF kocht ook vervangende buizen uit buurland Italië. Maar de bronnen zeiden dat onverwachte fouten - sommige van de door de Italiaanse leveranciers toegezonden pijpen hadden de verkeerde maat - en complexe kwaliteitscontroleprocedures de reparaties vertragen.

Het lassen van elke pijp kan tot drie dagen en honderden handtekeningen kosten, zeiden ze. EDF vertelde Reuters dat het normaal is dat vervangende onderdelen opnieuw moeten worden afgesteld, omdat ze nooit in de juiste maat zijn geleverd.

Regeringsministers hebben EDF publiekelijk aangespoord om zich aan het onderhoudsschema te houden. Het nutsbedrijf voorspelt dat er in december-januari weer voldoende reactoren in bedrijf zullen zijn om de nucleaire productie op hetzelfde niveau te houden als vorig jaar.

Een van de bronnen zei echter dat de verwachting dat de laswerkzaamheden aan EDF's Civaux 1 reactor - een van EDF's krachtigste, met een capaciteit van 1.450 megawatt - in de komende zes weken voltooid zullen zijn "onrealistisch" lijkt.

De bron zei dat tot nu toe slechts zes van de 30 lassen in de reactor zijn voltooid. Een zevende las die deze week werd voltooid was defect en moet opnieuw worden gedaan, aldus de bron.

In haar commentaar aan Reuters zei EDF dat het onderhouds- en reparatieschema rekening houdt met de huidige en toekomstige werkzaamheden: "Wat Civaux betreft, verlopen de werkzaamheden volgens plan."