Kredietbeoordelingen zijn nog steeds een belangrijk onderdeel van het financiële landschap, ondanks dat ze bijdroegen aan de subprime-crisis. Vijftien jaar en diepgaande hervormingen later blijven ze de belangrijkste maatstaf voor de financiële soliditeit van een emittent. Maar waar hebben we het precies over? Ze zijn niets meer of minder dan een synthetische maatstaf voor het risico dat een kredietnemer vormt voor een kredietverstrekker. Een beetje zoals het oordeel van een bank over een hypotheekaanvraag: als de aanvrager aan de criteria voldoet, krijgt hij het geld. Hij zal vooral meer of minder betalen, afhankelijk van de mate van zekerheid die hij of zij biedt.

Gespecialiseerde bureaus hebben complexe criteria in het leven geroepen om de kredietwaardigheid van een emittent te bepalen, of het nu gaat om een bedrijf, een overheidsinstantie of een land. Om de beoordeling te vereenvoudigen, werd een codesysteem gecreëerd. We bekijken hier de schaal van het bekendste bureau, Standard & Poor's. De onderstaande tabel vat de belangrijkste kenmerken van elke beoordelingscategorie samen. Andere bureaus, zoals Moody's en Fitch, gebruiken een systeem dat enigszins verschilt, maar de grote lijnen zijn hetzelfde. Over het algemeen geldt: hoe hoger een emittent op de lijst staat, hoe minder hij voor zijn geld betaalt. Hoe lager op de schaal, hoe hoger de kosten van de schuld oplopen. Als een emittent te laag staat, loopt hij zelfs het risico geen financiering meer te vinden, zelfs niet tegen de hoogste prijs.

Klik om te vergroten

Bron: https://www.atlas-mag.net/en/article/standard-poor-s-rating-scale

De basis

De meest gebruikte beoordeling in de media is die van de langetermijn-emittent, maar er zijn er meerdere, altijd gecorreleerd. Om het onderscheid tussen emittenten verder te verfijnen, gebruiken bureaus ook "+" en "–" vanaf de "AA"-beoordeling. Een uitgever met een "AA+"-beoordeling zal dus heel dicht bij de topcategorie "AAA" staan. Hij zal echter beter scoren dan een "AA" en zeker beter dan een "AA- of een "BBB+". Volg je nog?

Naast deze emittentbeoordeling geven bureaus ook een trend aan voor de middellange termijnevolutie van de financiële soliditeit. Het vooruitzicht van de beoordeling is dus "positief" (het kan op middellange termijn stijgen), "stabiel" (het zou onveranderd moeten blijven) of "negatief" (er zijn risico's dat het op termijn daalt). Wanneer er belangrijke gebeurtenissen plaatsvinden bij een emittent of in zijn sector, kan het bureau de beoordeling ook "onder toezicht" plaatsen, wat betekent dat er een goede kans is dat het op korte termijn verandert.

De verschillende beoordelingsschalen van de kantoren (bron: European Capital Markets Institute)

“AAA” is zeldzaam

Laten we bij S&P blijven en ons richten op de landenratings, beoordelingen dus van de kredietwaardigheid van staten. Deze zijn van groot belang omdat ze een van de bepalende factoren zijn voor de leenkosten van een land. Als je de Australische minister van Financiën bent, geeft de "AAA"-rating toegang tot zeer interessante rentevoeten om schulden uit te geven. Interessanter in ieder geval dan die waarop je Salvadoraanse tegenhanger met zijn "CCC+" aanspraak kan maken. Landenratings beïnvloeden ook veel andere soorten leningen, zoals die van overheidsinstanties of sommige staatsbedrijven. Op 24 mei 2023 beoordeelt S&P 11 landen als "AAA" (Australië, Canada, Denemarken, Duitsland, Nederland, Zweden, Noorwegen, Singapore, Zwitserland, Liechtenstein en Luxemburg). Moody's heeft er 12 (dezelfde als S&P, plus Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten en minus Liechtenstein, dat niet wordt gevolgd). Fitch telt er ook 10 (dezelfde als S&P plus de Verenigde Staten, minus Liechtenstein en Canada, dat onlangs zijn status verloor). Frankrijk zag onlangs zijn beoordeling door Fitch verlaagd naar “AA-” vanwege de politieke en sociale context die zou kunnen leiden tot complicaties bij het verminderen van de overheidsuitgaven.

Voor bedrijven is het principe ongeveer hetzelfde: hoe beter het bedrijf wordt beoordeeld, hoe beter het toegang krijgt tot interessante leenvoorwaarden, volgens het oude principe dat alleen aan de welvarenden worden geleend. Onder de niet-financiële bedrijven beoordeelt S&P slechts twee bedrijven als “AAA”: Johnson & Johnson en Microsoft. Vier bedrijven staan op de trede eronder met een “AA+”: Alphabet, Apple, Singapore Tech Engineering en MTR Corporation.

Wat betreft Zwitserse bedrijven krijgt Roche Holding de beste beoordeling met “AA”. Nestlé en Novartis zijn niet ver weg, met een rating “AA-”. Ten slotte hebben Compagnie Financière Richemont, Geberit en Flughafen Zürich een “A+”, terwijl Swisscom een “A” krijgt.

In België krijgt alleen postbedrijf Bpost een A-rating. In Canada dan weer heeft Imperial Oil, het oliebedrijf, de beste beoordeling, met een “AA-”.

In Frankrijk krijgen L'Oréal en Sanofi de beste beoordelingen met “AA”, op de voet gevolgd door LVMH met een rating “AA-”. TotalEnergies maakt het kwartet van goede leerlingen compleet met een stevige “A+”. Zes Franse bedrijven hebben een solide “A”: Air Liquide, Kering, ADP, Airbus, EssilorLuxottica en Dassault Systèmes.

Naast financiële instellingen zien we ook andere bedrijven met goede ratings (alleen beoordelingen van "A" of hoger worden vermeld):

Engeland:

"AA-": The Mercantile Investment Trust

"A+": Shell en Unilever

"A": Associated British Foods, AstraZeneca, Rio Tinto, GSK en Compass Group

Duitsland:

"A+": Siemens AG

"A": Merck KGaA, Henkel AG, Mercedes-Benz Group, BASF, SAP, Knorr-Bremse, BMW

Zweden:

"A+": Atlas Copco

"A": Volvo

Zuid-Korea:

"AA": Korea Electric Power en Korea Gas Corporation

"AA-": Samsung

Taiwan:

"AA": Chunghwa Telecom

"AA-": Taiwan Semiconductor

Japan:

40 bedrijven hebben er een beoordeling hoger dan "A", waaronder: Toyota Industries Corp, Fujifilm, Toyota Motor, Ajinomoto en Mitsubishi Estate

Dit artikel is een update van een artikel geschreven door Anthony Bondain in september 2018.