Na bijna 15 jaar van mega-oproepen tot overheidsuitgaven en -leningen om huishoudens en bedrijven door opeenvolgende financiële, gezondheids- en nu ook brandstofschokken te loodsen, wordt het vooruitzicht van nog een ronde van economische reddingsoperaties geconfronteerd met ongemakkelijke cijfers.
In tegenstelling tot de vorige oproepen zijn de centrale banken niet in staat of in de stemming om deze keer, met een onstabiele inflatie, de schuld op zich te nemen.
Vooral door de impasse met Rusland over zijn invasie in Oekraïne betekenen de stijgende energieprijzen in Europa, en Groot-Brittannië in het bijzonder, dat veel gezinnen hun winterrekeningen gewoon niet zullen kunnen betalen.
In Groot-Brittannië wordt algemeen verwacht dat de regering nog een ronde crisissteun zal moeten geven om een cascade van brandstofarmoede, wanbetaling van consumenten, stress bij nutsbedrijven en een vervelende recessie te voorkomen.
Nu de Britse gasprijzen ten opzichte van vorig jaar rond deze tijd met 370% zijn gestegen en de gemiddelde energierekening van huishoudens in minder dan 12 maanden tijd met meer dan 3000 pond zal stijgen, lijkt meer overheidsingrijpen en -steun dan de reeds toegezegde 30 miljard pond vrijwel zeker.
De Britse denktank Resolution Foundation zei donderdag dat er een "catastrofe op komst is" en dat de nieuwe Britse premier, die volgende maand wordt benoemd, opnieuw "het ondenkbare zal moeten denken" wat betreft beleidssteun.
Eerder deze week waren er berichten dat een van de grootste Britse energieconcerns de regeringsministers vertelde dat ze misschien wel 100 miljard pond over twee jaar zouden moeten uitgeven aan steun voor consumenten om het probleem op te lossen.
Of dit nu een extreme schatting is of niet, dat is op een schaal van COVID-steun. En met de favoriet om premier van het Verenigd Koninkrijk te worden, minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss, die grotendeels ongefinancierde belastingverlagingen belooft, zal het leeuwendeel van een eventuele extra rekening waarschijnlijk moeten worden opgebracht door overheidsleningen.
Toen er 14 jaar geleden tijdens de pandemie of de reddingsoperatie voor de banken moest worden geleend, werden de kosten beperkt doordat de Bank of England de rentevoeten liet zakken en staatsobligaties kocht om de lange rente te drukken.
"We raakten eraan gewend dat de schuld steeg maar de rentekosten daalden. Deze keer gaan beide tegelijk omhoog", merkte Torsten Bell, chief executive van de Resolution Foundation, deze week op. "Dat is natuurlijk een wereld waarin de wisselwerking tussen het begrotings- en het monetaire beleid rommelig wordt."
DEZE KEER IS HET ANDERS
In de twee voorgaande crises was deflatie de boeman, waarvoor supergemakkelijk krediet nodig was en waardoor centrale banken de kosten van verhoogde overheidsleningen konden drukken via het buitengewoon opkopen van obligaties of "kwantitatieve versoepeling".
Deze keer is het echt heel anders, met een inflatie die in de hele westerse wereld al de hoogste is in vier decennia. De BoE verwacht dat de Britse inflatie later dit jaar kan oplopen tot 13% en particuliere prognoses gaan uit van pieken tot 18% begin 2023.
De BoE heeft de rente het afgelopen jaar al zes keer verhoogd tot 1,75% en de financiële markten verwachten verdere verhogingen tot meer dan 4% in maart volgend jaar. Dat heeft de rente op 2- en 10-jarige gilt deze maand met ongeveer 100 basispunten doen stijgen in de richting van 3%, waarbij de tweejarige rente deze week pieken bereikte die sinds de bankencrash van 2008 niet meer zijn voorgekomen.
Maar de BoE verhoogt niet alleen de beleidsrente, het is ook de eerste van de centrale banken van de G7 die actief staats- en bedrijfsobligaties begint te verkopen naarmate ze in 2020 en 2021 ongeveer 450 miljard pond aan effecten op haar balans afwikkelt.
De BoE stopt met het herbeleggen van vervallende gilts en is van plan om in de 12 maanden vanaf september voor 40 miljard pond aan staatsobligaties te verkopen. Gouverneur Andrew Bailey heeft aangegeven dat de bank zal trachten de aangehouden gilts met 50-100 miljard pond te verminderen in het eerste jaar van de zogenaamde "quantitative tightening" (QT).
De markten zijn voorbereid op een hoofdpijn als de grootste koper van de straat tot 100 miljard pond extra overheidsfinanciering opneemt.
"Hoe financier je dat met hogere rendementen en tegelijkertijd een versoepeling van het begrotingsbeleid?", aldus Paul Grainger, hoofd Global Fixed Income and Currency van Schroders.
Het is duidelijk de vraag of de BoE zich onder druk gezet voelt om haar QT-campagne te stoppen om te voorkomen dat de gilt yields omhoog schieten - en de vrees voor de politieke onafhankelijkheid en het mandaat van de Bank, die Truss al heeft beloofd te herzien.
Grainger van Schroders denkt dat het ook zonder stopzetting van QT mogelijk is, omdat een oplossing zou kunnen zijn het leeuwendeel op te halen via kortlopend schatkistpapier in plaats van langlopende gilts.
"Als ze op dat niveau zouden lenen in gilts met een looptijd van 10 of 30 jaar, dan zouden we een probleem hebben - maar ze hebben al eerder gebruik gemaakt van de termijnmarkt en zouden dat waarschijnlijk weer doen", zei hij.
Maar temidden van de politieke druk op het mandaat van de BoE voor het einde van het jaar, kunnen de vage grenzen tussen het begrotingsbeleid en het monetaire beleid vragen oproepen over de vraag of de Bank voldoende gefocust kan blijven op een strakker beleid om de inflatie terug in de fles te krijgen - een knagende angst bij beleggers die het raadsel zelfs kan overdrijven.
Nu de kosten van staatsleningen overal ter wereld de pan uit rijzen, is dit een vraag waarmee ook de Europese Centrale Bank en de Federal Reserve worden geconfronteerd - waarbij de taak van eerstgenoemde wordt bemoeilijkt door verschillende multinationale spanningen in Italië en elders.
Ondanks hun aanspraak op operationele onafhankelijkheid blijven de centrale banken een tak van de overheid. Hoe ze daar het komende jaar afstand van kunnen houden, zal nu worden getest.
De auteur is hoofdredacteur financiën en markten bij Reuters News. Alle hier geuite meningen zijn van hemzelf
