Door 
De begrippen uitgelegd
Actief beheer is gebaseerd op de overtuiging dat beheerders de markt kunnen overtreffen. Ze vertrouwen op een zorgvuldige selectie van aandelen (stock picking) en passen hun portefeuilles dynamisch aan om te profiteren van marktfluctuaties (market timing). Voorstanders van deze methode vertrouwen op menselijke expertise om kansen op bovengemiddelde prestaties (overperformance) te detecteren en zo de referentie-indices te verslaan.
Echter, actief beheer brengt risico's met zich mee:
- De beheers- en transactiekosten, die toenemen door frequente portefeuilleaanpassingen, kunnen de netto rendementen aantasten.
- Het vertrouwen van beleggers kan worden geschokt door economische crises, structurele schokken of beurscrashes.
Aan de andere kant geeft passief beheer de voorkeur aan het repliceren van de prestaties van een specifieke index, zoals de S&P 500 of de CAC 40. Er wordt belegd op basis van de weging van de effecten binnen de index. Deze strategie is gebaseerd op het idee dat markten grotendeels efficiënt zijn en dat pogingen om ze te verslaan vaak meer kosten dan baten opleveren. Echter, bij passief beheer is de prestatie intrinsiek gekoppeld aan die van de markt, zonder mogelijkheid om deze te overtreffen.
De afgelopen vijf jaar hebben actieve beheerders beter gepresteerd in smallcaps en op bepaalde internationale markten
Percentage actieve fondsen in bepaalde aandelencategorieën die hun referentie-indices hebben overtroffen (bron: Morningstar en JP Morgan Private Bank; gegevens van 30 september 2023)
Bron: SPIVA (S&P Indices Versus Active); gegevens van 31 december 2023
Hoewel de analysemethoden en vergelijkingsinstrumenten variëren tussen onderzoekskantoren onderling, wat leidt tot uiteenlopende resultaten, neigen de conclusies toch in eenzelfde richting. Gegevens geanalyseerd over een periode van vijf jaar geven aan dat strategieën van aandelenselectie (stock picking) gericht op smallcaps en Aziatische markten (exclusief Japan) de neiging hebben hun referentie-indices te overtreffen. In het geval van mondiale indices en largecaps slaagt echter slechts een handvol uitzonderlijke beheerders (“financiële genieën”) erin om de markt te verslaan.
De analisten van JP Morgan hebben drie sleutelfactoren geïdentificeerd die het succes van deze activaklassen kunnen verklaren:
Lage dekking door analisten
De dekking door analisten, dat wil zeggen de aanbevelingen om effecten te kopen, verkopen of aan te houden, is minder frequent voor smallcaps (Russell 2000-index) en vertoont een grote variabiliteit. De spreiding (standaarddeviatie) van winstverwachtingen voor smallcaps is 12,2 %, vergeleken met slechts 4,4 % voor largecaps (S&P 500). Beheerders met sterke onderzoeks- en analysevaardigheden kunnen deze onzekerheid benutten om ondergewaardeerde aandelen te identificeren en zo betere rendementen te genereren.
Spreiding van rendementen
Dit verwijst naar het significante verschil tussen de prestaties van de best en slechtst presterende aandelen. De spreiding in het 95ste percentiel wordt geschat op 104 % voor Amerikaanse smallcaps, 73 % in Europa, 79 % op opkomende markten en 77 % voor Amerikaanse largecaps. Een hoge variabiliteit binnen een index biedt beheerders de kans om de best presterende aandelen of sectoren te selecteren en te profiteren van deze verschillen om de totale index te overtreffen.
Lage concentratie van de index
Een sterk geconcentreerde markt wordt gedomineerd door largecap-aandelen. Om neutraal gepositioneerd te zijn ten opzichte van de S&P 500, zou een selectie-strategie 30 % van zijn portefeuille moeten toewijzen aan de top 10 aandelen (Apple, Microsoft, Alphabet, Amazon, NVIDIA, Meta, Tesla, enz.). De Russell 2000-index van smallcaps heeft daarentegen een veel lagere concentratie, waarbij de top 10 slechts 4 % van de totale weging vertegenwoordigt, waardoor beheerders meer vrijheid en flexibiliteit hebben om te beleggen in aandelen die de neiging hebben om bovengemiddelde prestaties neer te zetten.
Bovendien is het vermeldenswaard dat de best presterende smallcaps uitstromen om zich bij de grote indices aan te sluiten, terwijl de IPO's die ondergemiddeld presteren binnenkomen, wat de beheerders meer voorspellingskracht en flexibiliteit geeft.
Amerikaanse smallcaps, Europese aandelen en aandelen uit opkomende markten bieden meer mogelijkheden voor actieve beheerders om bovengemiddelde prestaties te realiseren
Kortom, het wijdverbreide idee dat actief beheer het domein is van ongelukkige durvers verdient herziening. Zoals deze studie aantoont, is het overtreffen van de markt niet zozeer een kwestie van genialiteit maar wel het resultaat van grondig onderzoek en rigoureuze aandelenselectie. Een lage dekking door analisten, een lage concentratie van de index en een hoge spreiding van rendementen zijn waardevolle troeven voor de meest bekwame beheerders die de markt willen verslaan.
